Ο Δημήτριος Αινιάν (21 Νοεμβρίου 1800 - 25 Σεπτεμβρίου 1881) ήταν Έλληνας αγωνιστής της επανάστασης του 1821, λόγιος, δικαστικός και πολιτικός από το Πατρατζίκι (τη σημερινή Υπάτη). Γεννήθηκε στο Μαυρίλο Τυμφρηστού και πέθανε στη Στυλίδα.
Βιογραφία
Πατέρας του ήταν ο Ζαχαρίας Αινιάν, ιερέας και διδάσκαλος, ο οποίος αρχικά λεγόταν Οικονόμου ή Αναγνώστου ή Αναγνωστόπουλος, αλλά άλλαξε το επίθετό του σε Αινιάν, από τους αρχαίους κατοίκους της περιοχής, τους Αινιάνες. Στις αρχές του 19ου αιώνα, το 1806, εγκαταστάθηκε στην Κωνσταντινούπολη, όπου εργαζόταν ως οικοδιδάσκαλος, με την οικογένειά του (παιδιά του ήταν οι Γεώργιος Αινιάν μετέπειτα πολιτικός και λόγιος, Δημήτριος και Χριστόδουλος Αινιάν). Αναφέρεται επίσης ότι ήταν διευθυντής στη Μεγάλη του Γένους Σχολή. Συνδέθηκε με τους Φαναριώτες και το 1818 έγινε Φιλικός μαζί με τα παιδιά του. Το σπίτι των Αινιάνων ήταν τόπος συγκεντρώσεως των Φιλικών. Ο Δημήτριος φοίτησε στη Σχολή του Γένους στα Θεραπειά και στη Σχολή της Ξηράς Κρήνης (Κουρού Τσεσμέ).
Αρχικά πήγε στην Οδησσό λόγω διώξεων, επέστρεψε στα ελληνικά εδάφη το 1822 και έλαβε μέρος στην επανάσταση του 1821. Υπηρέτησε ως στρατιώτης αλλά και από τη θέση του γραμματέα του Εκτελεστικού, καθώς επίσης και στο πλευρό του Γεώργιου Καραϊσκάκη (του οποίου ήταν ο πρώτος βιογράφος) ως ιδιαίτερος γραμματέας του.[4] Πληγώθηκε στη μάχη της Δόμβραινας. Έλαβε τις θέσεις του γραμματέα του εκτάκτου Επιτρόπου Αχαΐας, κατά την διάρκεια της κυβέρνησης Καποδίστρια έγινε μέλος του Εφετείου των Νήσων και πρόεδρος πρωτοδικών στη Λαμία μέχρι το 1835, οπότε παραιτήθηκε λόγω δυσπιστίας που εξέφρασε η κυβέρνηση του Όθωνα προς το πρόσωπό του.
Έζησε στη συνέχεια στο σπίτι του στην Υπάτη. Εκλέχθηκε βουλευτής το 1850, αλλά η εκλογή του ακυρώθηκε από το παλάτι. Στη συνέχεια μετακινήθηκε στην Αθήνα όπου εξέδωσε το περιοδικό «Βιβλιοθήκη του Λαού» και συνεργάστηκε με τις εφημερίδες «Αθηνά» και «Το Πανελλήνιον» παράλληλα με την εργασία του ως Πάρεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου και ως τμηματάρχης στο Υπουργείο Εσωτερικών.
Το 1862 εκλέχθηκε στη Β΄ Εθνική Συνέλευση πληρεξούσιος Φθιώτιδος.
Πέθανε στις 25 Σεπτεμβρίου 1881 στην Υπάτη.
Έργα του
- Ο Καραϊσκάκης ή του Καραϊσκάκη βιογραφία και λεπτομερής έκθεσις της τελευταίας εκστρατείας αυτού υπέρ των Αθηνών. Χαλκίδα, 1834 (ανώνυμη έκδοση) - Α' έκδοση
- Η βιογραφία του στρατηγού Γεωργίου Καραϊσκάκη / Υπό του ιδιαιτέρου γραμματέως του Δ. Αινιάνος [1] (Β' έκδοση)
- Περί του Ανατολικού ζητήματος / Υπό Δ. Αινιάνος, 1876
- Χριστιανική ηθική / υπό Δ. Α.[ινιάνος], 1859, Κατά μήνα Δεκέμβριον.
- Αγρονομικά. Χαλκίδα, 1833 (ανώνυμη έκδοση)
- Πραγματεία περί συκαμινοφυτείας και μεταξοσκωληκοτροφίας. Αθήνα, 1857
- Αγρονομία στοιχειώδης. Αθήνα, 1861
- Γραμματική της ομιλουμένης ελληνικής γλώσσης. Αθήνα, 1853
- Γερμανός ο Παλαιών Πατρών. Αθήνα, 1854
- Ρακίνα, Ιφιγένεια. Λαμία, 1837 (ανώνυμη έκδοση) (μετάφραση)
- Χρονολόγιον του έτους 1857. Αθήνα, 1856.
- Χριστιανική Ηθική. Αθήνα, 1857
- Υπόμνημα προς την εν Αθήναις Β’ Εθνικήν Συνέλευσιν διαθέτου των εθνικών γαιών. Αθήνα, 1863
- Αναμνήσεις θερινής νυκτός εν Υπάτη. Αθήνα, 1870
Εκδότης και συντάκτης στα περιοδικά
- Βιβλιοθήκη του Λαού Α’, αρ.1-12, 1-12/1852.
- Βιβλιοθήκη του Λαού Β’, αρ.1-12, 1-12/1855.