Δεν ήταν η κακιά στιγμή, η αγάπη ή το πάθος. Δεν τον «τύφλωσε» η αδικία, δεν «θόλωσε», δεν τον έθιξε μια «βαριά» κουβέντα.
Δεν «έφταιξε» πως τον απατούσε, πως ήθελε να τον χωρίσει ή πως τον προσέβαλε. Η γυναίκα που δολοφονήθηκε δεν ήταν «άτυχη», η νύχτα δεν ήταν μοιραία, ο καβγάς δεν ήταν η αφορμή.
Η γυναικοκτονία είναι μια ακραία μορφής βία, με διακριτά χαρακτηριστικά που επιτρέπουν την ομαδοποίηση εγκλημάτων, ακριβώς επειδή συνοδεύονται από κοινά μοτίβα συμπεριφορών και κινήτρων.
Και παρότι οι όροι «έγκλημα τιμής» ή «έγκλημα πάθους» δεν αμφισβητηθήκαν ποτέ, ο όρος γυναικοκτονία χαρακτηρίζεται έως και αμφιλεγόμενος, καθώς ορισμένοι αρνούνται όχι μόνο να τον υιοθετήσουν, αλλά ακόμη και να αναγνωρίσουν την ανάγκη ύπαρξής του.
Οι λέξεις, όμως, δεν είναι ποτέ ουδέτερες. Συχνά η επιλογή τους και η χρήση τους μας εμπλέκει τόσο συναισθηματικά όσο και νοητικά, ενώ δεν λείπει και η πολιτική διάσταση - που σε περιπτώσεις όπως αυτή αναδεικνύει το βάθος και τις προεκτάσεις της αντιπαράθεσης που λαμβάνει χώρα στη δημόσια σφαίρα - από τα τηλεπαράθυρα και τις κουβέντες γύρω από ένα τραπέζι... μέχρι τη διεθνή βιβλιογραφία.
Ας μην ξεχνάμε πόσο πρόσφατο είναι το πρώτο διεθνώς νομικά δεσμευτικό κείμενο για την πρόληψη της έμφυλης βίας - η οποία στο ακρότατο όριό της οδηγεί στη γυναικοκτονία.
Πρόκειται για τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, η οποία υιοθετήθηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης το 2011, τέθηκε σε ισχύ το 2014, υπογράφηκε από την ΕΕ το 2017 και επικυρώθηκε από την Ελλάδα μόλις το 2018.
Αρνούμενοι την λέξη, ακυρώνουμε την ουσία
Ο όρος γυναικοκτονία χρησιμοποιείται για πρώτη φορά σε ακαδημαϊκούς κύκλους το 1992, προκειμένου να δημιουργήσει μια νέα κατηγορία υπό την οποία θα υπαχθούν όλες οι «δολοφονίες γυναικών λόγω φύλου, για τον λόγο ότι είναι γυναίκες», δηλαδή επειδή παραβίασαν κοινωνικά επιβεβλημένους κανόνες και προσδοκίες που αναλογούν στο φύλο τους.
Συνιστά ακραία μορφή έμφυλης και σεξιστικής βίας, καθώς διαπράττεται με κίνητρο την άσκηση κοινωνικού ελέγχου στα σώματα, αλλά και τις επιλογές των γυναικών.
Στην ουσία οι γυναικοκτονίες είναι εγκλήματα που στηρίζονται στις βαθιά εμπεδωμένες κοινωνικές αντιλήψεις, σύμφωνα με τις οποίες οι γυναίκες πρέπει να είναι υποτελείς στην ανδρική εξουσία, ενώ δυνητικά μπορούν να «τιμωρηθούν» και να «σωφρονιστούν» μέσω της βίας.
«Με απατούσε, ήθελε να αφήσει εμένα και τα παιδιά μας, κοιτούσε άλλους, μου μίλησε άσχημα, σκεφτόταν να φύγει, την αγαπούσα κι εκείνη έπαιζε μαζί μου».
Δράστης - στην πλειοψηφία των περιπτώσεων - είναι ο (πρώην ή νυν) σύζυγος ή σύντροφος, ο οποίος συνήθως έχει μακροχρόνια κακοποιητική συμπεριφορά απέναντι στη σύντροφό του, που είναι συχνά σε θέση οικονομικής αδυναμίας.
Τα παραπάνω χαρακτηριστικά αποδεικνύουν πως αρνούμενοι τη λέξη, ακυρώνουμε την ίδια την ουσία της ακραίας αυτής μορφής βίας. Επιλέγοντας να αποσιωπήσουμε το φύλο του θύματος και τα κίνητρα του δράστη, επιλέγουμε να εξαφανίσουμε μια πραγματικότητα - που έχει μείνει για πολύ καιρό στο σκοτάδι.
Πόσο πιθανό είναι τελικά να κακοποιηθεί μια γυναίκα
Κι αν τα παραπάνω δεν είναι αρκετά, ίσως μερικά στατιστικά να μπορούν δώσουν μια πιο ξεκάθαρη εικόνα του μεγέθους της παθογένειας.
Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, κάθε χρόνο διαπράττονται περίπου 50.000 γυναικοκτονίες, δηλαδή δολοφονούνται κατά μέσο όρο 137 γυναίκες την ημέρα ή άλλως μία γυναίκα κάθε 10 λεπτά.
Σε ό,τι αφορά την Ευρωπαϊκή Ένωση, 2.600 γυναίκες χάνουν τη ζωή τους κάθε χρόνο από ενδοοικογενειακή βία, ενώ στην Ελλάδα μόνο το έτος 2021 σημειώθηκαν τουλάχιστον 22 γυναικοκτονίες.
Οι γυναίκες, ηλικίας από 15 έως 44 ετών κινδυνεύουν περισσότερο από βιασμό ή ενδοοικογενειακή βία από ότι από καρκίνο, τροχαία ατυχήματα ή πόλεμο.
Την ίδια ώρα, το 55 έως 95% των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας δεν καταγγέλλουν τις τραυματικές εμπειρίες που βιώνουν.
«Δεν είχε δώσει κανένα δικαίωμα, φαινόταν ήσυχος άνθρωπος», θα πουν οι γείτονες όταν θα είναι πια αργά.
from Dnews: Τελευταία νέα και ειδήσεις https://ift.tt/Qk16Jsh
via IFTTT