Κροκεάτης λίθος - μια ηφαιστειογενή βαθυπράσινη πέτρα με κιτρινοπράσινες κηλίδες που δείχνει σαν μωσαϊκό. Ένα σπάνιο είδος σκληρού μη συμπαγούς πετρώματος που υπάρχει μόνο στην περιοχή "Ψηφί"(Ψηφιδόπετρα) των Κροκεών στο κέντρο του νομού Λακωνίας (Διασταύρωση του δρόμου Κροκεών-Στεφανιάς, Λάγιου). Η περιοχή (Λόφος) του Ψηφιού είναι κατά το πλείστον δασική (Λόγγος) και πετρώδης, ένας βοσκότοπος που μόνο ένα μικρό μέρος της είναι κατάλληλο για γεωργική εκμετάλλευση (Ελαιοκαλλιέργεια). Ο λόφος είναι διάσπαρτος από κομμάτια Κροκεάτη λίθου το μέγεθος των οποίων ποικίλει φθάνοντας μέχρι και μισό κυβικό μέτρο. Η εξωτερική επιφάνεια του πετρώματος, όπως βγαίνει από την γή, είναι κατά το πλείστο οξειδωμένη /σκουριασμένη, ενώ οι λίθοι που βρίσκονται σπαρμένοι στο έδαφος, από την επίδραση του καιρού (καυτός καλοκαιρινός ήλιος) και με το πέρασμα του χρόνου, έχουν αλλάξει εξωτερικά σε σημείο που - σε μια πρώτη ματιά - να δείχνουν σαν απλές πέτρες.
Η ομορφιά του λίθου όμως βρίσκετε στο εσωτερικό του. Στην περιοχή βρίσκεις πολλές παραλλαγές του ιδίου πετρώματος και σχεδόν κάθε πέτρα κρύβει μέσα της και την δική της ξεχωριστή ομορφιά.
Το γεωλογικό όνομα που αποδίδει στον Κροκεάτη λίθο το τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης είναι: Ανδεσίτης "Ο ανδεσίτης είναι το αντίστοιχο έκχυτο του διορίτη. Οι φαινοκρύσταλλοι είναι πλαγιόκλαστα και ένα ή δύο φεμικά, συνήθως πυρόξενος, λιγότερο κεροστίλβη και πιο σπάνια βιοτίτης. Υπάρχει σε αρκετές θέσεις στον ελληνικό χώρο, στη Θράκη, Μακεδονία, νησιά Αιγαίου. Ένας ιδιαίτερος τύπος ανδεσίτη είναι ο Κροκεάτης λίθος, που υπάρχει στις Κροκεές της Πελοποννήσου."
Ο Κροκεάτης λίθος (Ένα είδος Πορφυρίτη) αν και αρκετά δυσκατέργαστος χρησιμοποιόταν κατά την αρχαιότητα για την κατασκευή αγγείων και σφραγίδων και για την διακόσμηση κτιρίων λουτρών και τάφων. Ο Ιστορικός συγγραφέας Φράνκ Φρόστ (Πανεπιστήμιο Καλιφόρνιας )στο βιβλίο του (1971) «Ελληνική Κοινωνία» αναφέρει ότι ο Κροκεάτης λίθος υπήρξε ένα από τα κύρια προϊόντα εξαγωγής των Μυκηναίων. Αγγεία και σφραγίδες και άλλα αντικείμενα από Κροκεάτη λίθο, καθώς και ακατέργαστος λίθος βρέθηκαν στην ακρόπολη των Μυκηνών και στις ανασκαφές στο παλάτι του Βασιλιά Μίνωα στην Κνωσό της Κρήτης.
Τα περίφημα λουτρά δίπλα στο ναό του Ποσειδώνα στην Κόρινθο είχαν διακοσμηθεί με Κροκεάτη λίθο.
Οι Ρωμαίοι εξόρυξαν και πήραν μεγάλες ποσότητες λίθου (Lapis Lacedaemonius όπως τους αποκαλούσαν δηλαδή Λίθος των Λακεδαιμονίων, των Σπαρτιατών) τον οποίον χρησιμοποίησαν κυρίως ώς διακοσμητικό οικοδομικό υλικό σε προσόψεις και δάπεδα πολυτελών κτιρίων. Η μεταφορά του λίθου στα διάφορα μέρη της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας έγινε, κατά πάσα πιθανότητα, μέσω του αρχαίου λιμανιού των Σπαρτιατών στην περιοχή Τρίνησα του δήμου Κροκεών. Η τοπική παράδοση λέγει ότι οι πέτρες μεταφέρθηκαν από το Ψηφί έως τα Τρίνησα από χέρι σε χέρι από μια στρατιά δούλων εργατών. Έτσι εξηγείτε και το γεγονός ότι περπατώντας την ίδια διαδρομή σήμερα βλέπεις αρκετές πέτρες, σπαρμένες εδώ και κει, από αυτές που έπεφταν από τα χέρια των εργατών.
Ο Παυσανίας, διάσημος περιηγητής της εποχής εκείνης, αναφέρεται στα διηγήματά του στις Κροκεές και το λατομείο του Κροκεάτη λίθου.
Με λίγη παρατηρητικότητα ο σημερινός επισκέπτης στη Ρώμη θα μπορέσει εύκολα να διακρίνει Κροκεάτη λίθο σε Καλλιτεχνικούς διακοσμητικούς πίνακες (Opus Sectile) (έργο απο τεμάχια) στο Αρχαιολογικό Μουσείο Palazzo Massimo στις βασιλικές του Αγίου Πέτρου (κεντρική αυλή/ πλατεία κ.α.) και της Παναγίας Maggiore (Δάπεδο Cosmati, Cosmatesque) και άλλα αρχαία πολυτελή κτίρια. Κροκεάτης υπάρχει σε μεγάλες ποσότητες στην πόλη Trevignano Romano κοντά στη Ρώμη όπου βρίσκονται τα ερείπια των παλατιών του αυτοκράτορα Δομητιανού, καθώς και στα χαλάσματα της αρχαίας Πομπηίας και την εκκλησία του Αγίου Μάρκου στην Βενετία.
Για την διακόσμηση κτιρίων και εκκλησιών χρησιμοποιήθηκε και κατά την Βυζαντινή περίοδο, όπως στο ναό της Αγίας Σοφίας (δάπεδο) στην Κωσταντινούπολη. Περί το 1260 ο Βασιλιάς της Αγγλίας Χένρη ο 3ος Χρησιμοποίησε Κροκεάτη λίθο για την διακόσμηση του δαπέδου του Westminster Abbey καθεδρικού ναού της Αγγλικανικής εκκλησίας. Επίσης χρησιμοποιήθηκε και κατά την προ Οθωμανική περίοδο για την διακόσμηση Μουσουλμανικών κτιρίων στο Κάϊρο της Αιγύπτου.
Ο Κροκεάτης λίθος διαλέχτηκε τελευταία για την διακόσμηση του απλού τάφου των τριακοσίων Σπαρτιατών στις Θερμοπύλες.
Αντίθετα με την αρχαία εποχή η επεξεργασία του Κροκεάτη λίθου με σύγχρονα μηχανήματα είναι αρκετά εύκολη. Με μια χαμηλού κόστους επένδυση, με εφευρετικότητα και καλλιτεχνική φαντασία οι σημερνοί Κροκεάτες θα μπορούσαν να ξεκινήσουν βιοτεχνικές επιχειρήσεις και να παράγουν υψηλής ποιότητας διακοσμητικά προϊόντα όπως: αγγεία, αγαλματίδια, μετάλλια αγώνων, ετικέτες γραφείων, χάντρες , κοσμήματα πλακάκια δαπέδου έπιπλα κ.α. για διάθεση στην Ελληνική και την διεθνή αγορά
Σας συνιστούμε να διαβάσετε ένα ενδιαφέρον άρθρο για τον Κροκεάτη λίθο του καθηγητή Γιάννη Πίκουλα στην εφημερίδα "Διόσκουροι"
πηγή: www.krokeai.com φωτογραφία: pestilence.deviantart.com
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΘΕΜΑΤΟΣ kaliterilamia.gr
ΘΕΜΑ:
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ