[από το «Ιστορικό Λεύκωμα 1970», έκδ. Η Καθημερινή, 1998] Το δικτατορικό καθεστώς είναι εμφανέστατα εδραιωμένο το 1970. Αισθάνεται τόσο ισχυρό, ώστε απεργάζεται ακόμη και τη δολοφονία του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Μακαρίου. Οι μεμονωμένες πράξεις αντίστασης στο εσωτερικό αδυνατούν να το κλονίσουν, ενώ η διεθνής του θέση, παρά το πλήγμα της ουσιαστικής εκδίωξής του από το Συμβούλιο της Ευρώπης, βασίζεται στη στήριξη των ΗΠΑ αλλά και της Γαλλίας, πέρα φυσικά από τη στήριξη που του παρέχει το ΝΑΤΟ. Η άφιξη του νέου πρεσβευτή των ΗΠΑ στην Αθήνα Χένρι Τάσκα στις 9 Ιανουαρίου συνοδεύεται από δήλωση εκπροσώπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ μία εβδομάδα αργότερα, στις 16 Ιανουαρίου. Όπως δήλωσε και ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Ντιν Ρασκ, η μη επανάληψη της στρατιωτικής βοήθειας σε πλήρη κλίμακα δεν απεδείχθη αποτελεσματικός τρόπος άσκησης πολιτικής, υπογραμμίζει ο Αμερικανός εκπρόσωπος. Άλλωστε, η Γαλλία καραδοκεί να καλύψει εξοπλιστικά κενά της Ελλάδας. Ο πρόεδρος Ζορζ Πομπιντού σε συνέντευξη που δίνει στους «Τάιμς της Νέας Υόρκης» λίγο πριν επισκεφθεί επισήμως τις ΗΠΑ και η οποία αναμεταδίδεται στις 15 Φεβρουάριου από το BBC, δηλώνει ότι «η Γαλλία είναι πρόθυμη να πωλήσει στρατιωτικά αεροσκάφη στην Ελλάδα». Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες του πρακτορείου «Ηνωμένος Τύπος», η Ελλάδα διαπραγματεύεται την αγορά από την Γαλλία 30 Μιράζ, ενώ στις 15 Απριλίου ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών απέχει ψηφοφορίας του Συμβουλίου της Ευρώπης για καταδίκη της ελληνικής χούντας, η οποία κατηγορείται για παραβιάσεις της συνθήκης περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Στις 20 Φεβρουάριου ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, από το Παρίσι όπου βρίσκεται, επιχειρεί, μάταια, να πείσει τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ρίτσαρντ Νίξον ότι η Ουάσινγκτον πρέπει να συμβάλει στην εγκαθίδρυση στην Ελλάδα μιας μεταβατικής εξωκοινοβουλευτικής κυβέρνησης, περιβεβλημένης με δικτατορικές εξουσίες, η οποία έπειτα από ένα χρόνο να οδηγήσει τη χώρα σε εκλογές. Το υπόμνημα του Κ. Καραμανλή προς τον Αμερικανό πρόεδρο μεταφέρει ο Αρχιεπίσκοπος Βορείου και Νοτίου Αμερικής Ιάκωβος, ο οποίος περνάει από τη γαλλική πρωτεύουσα ακριβώς για να πάρει το υπόμνημα του Κ. Καραμανλή. Ο ιδρυτής της ΕΡΕ σημειώνει μεταξύ άλλων στο υπόμνημά του, ότι δεν βλέπει παρά τρεις δυνατές λύσεις στην Ελλάδα:
«1. Την βιαίαν ανατροπήν της κυβερνήσεως, την οποίαν ούτε επιθυμεί ούτε συνιστά. Αύτη δεν θα ήτο δυνατόν να είναι απηλλαγμένη αιματοχυσίας και θα είχεν ως συνέπειας όχι μόνον την διαίρεσιν την βαθυτέραν του ελληνικού λαού, αλλά και νέας συμφοράς.
2. Την ανάθεσιν εντολής προς σχηματισμόν κυβερνήσεως εις επιλεγομένας προσωπικότητας, πολιτικός ή μη πολιτικός. Ταύτην όμως την λύσιν δεν θα θελήσουν οι συνταγματάρχαι και θα αντισταθούν πόση δυνάμει. Είναι όμως η μόνη εκ των πραγμάτων και της λογικής και της δυσμενούς ατμοσφαίρας εις την Ανατολικήν Μεσόγειον επιβαλλομένη λύσις. Η λύσις αύτη θα εξησφάλιζε τα πολιτικά δικαιώματα και την ζωήν όχι μόνον των κυβερνώντων, αλλά και των στηριζόντων αυτήν. Μία τοιαύτη κυβέρνησις θα έδιδεν αμνηστίαν και θα ηγωνίζετο πάση δυνάμει δια την ένωσιν του ελληνικού λαού και την συνένωσιν αυτού περί την αρχήν της εθνικής αξιοπρέπειας και της ελευθερίας.
3. Την διενέργειαν εκλογών υπό της παρούσης Κυβερνήσεως, κατερχομένης εις τας εκλογάς ως ιδιαίτερον πολιτικόν κόμμα. Η λύσις όμως αύτη θα εδημιούργει πλέον ή δυσεπίλυτον πρόβλημα διά τον ελληνικόν λαόν. Εάν αύται διεξαχθούν υπό βίαν και εκφοβισμόν, θα αποβούν αύται υπέρ των νυν κυβερνώντων, ούτοι δε χρησιμοποιούντες την επιτυχίαν των εις τας εκλογάς ως επιχείρημα, θα ήτο πολύ φυσικόν να αποβούν σκληρότεροι και τυραννικότεροι εις την προσπάθειαν της επιβολής των ιδικών των αρχών και αντιλήψεων. Εάν πάλιν αι εκλογαί διεξαχθούν ελευθέρως, τότε εν όψει του γεγονότος, ότι ουδέν εθνικόφρον πολιτικόν κόμμα, σεβόμενον εαυτό, θα κατέλθη ας εκλογάς, έχον να αντιμετώπιση τους συνταγματάρχας ως κόμμα, αι εκλογαί θα απέβαινον υπέρ των κεντροαριστερών και η Ελλάς θα ευρίσκετο και πάλιν προ μιας νέας χειροτέρας επαναστάσεως».
Τη δεύτερη λύση ο Καραμανλής την έχει κάνει, σε προηγούμενη παράγραφο του ίδιου υπομνήματος, περισσότερο συγκεκριμένη ζητώντας από τον πρόεδρο των ΗΠΑ «την άσκησιν πειθούς, όπως το παρόν κυβερνητικόν σχήμα δώση την θέσιν εις μίαν Κυβέρνησιν προσωπικοτήτων, η οποία περιβαλλομένη από όλως εξαιρετικός εξουσίας επιληφθή των εσωτερικών προβλημάτων του λαού και του στρατού και οδηγήση την χώραν μετά εν έτος διακυβερνήσεως εις εκλογάς αβιάστους και ελευθέρας». Ωστόσο, ο Καραμανλής δεν τρέφει αυταπάτες για την πολιτική της Ουόσινγκτον στο ελληνικό πρόβλημα. Σε επιστολή του προς τον Κωνσταντίνο Τσάτσο στις 31 Μαρτίου γράφει για την πολιτική των Αμερικανών έναντι της Ελλάδας: «Ωρες - ώρες έχω την εντύπωσιν ότι από σκαλί σε σκαλί επέσαμε χαμηλότερα και από τον Άγιο Δομήνικο», εννοώντας προφανώς την ανατροπή από τους πεζοναύτες των ΗΠΑ του δημοκρατικά εκλεγμένου προέδρου Χουάν Μπος. Από την πλευρά της Κοινής Αγοράς, με την οποία η Ελλάδα είναι συνδεδεμένη από το 1961, οι πιέσεις προς το καθεστώς του Παπαδόπουλου συνεχίζονται, αλλά δεν είναι αποτελεσματικές καθώς κάθε χώρα-μέλος από τις έξι που την απαρτίζουν έχει τα δικά της συμφέροντα στην Ελλάδα. Πάντως, στις 3 Φεβρουάριου 1970 ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, δηλαδή των υπουργών Εξωτερικών των κρατών-μελών, Βέλγος Πιερ Αρμέλ, απαντώντας σε ερώτηση ευρωβουλευτή, δηλώνει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πως το Συμβούλιο δεν πιστεύει ότι είναι δυνατόν να συνεχισθεί η διαδικασία εξέλιξης της συμφωνίας Σύνδεσης με την ελληνική κυβέρνηση ενόσω δεν αποκαθίστανται οι δημοκρατικές ελευθερίες στην Ελλάδα. Και συμπληρώνει πως, όταν θα έχει αποκατασταθεί ομαλή κατάσταση στην Ελλάδα, η Κοινότητα θα είναι έτοιμη να επανεξετάσει τη στάση της. Ωστόσο, διευκρινίζει ότι η συμφωνία Σύνδεσης Ελλάδας και Κοινής Αγοράς παραμένει νομικώς εν ισχύι. Έτσι δεν κόβονται τελείως οι δεσμοί των δύο μερών, καθώς μάλιστα η ΕΟΚ απορροφά το 40% των ελληνικών εξαγωγών. Όμως το επίπεδο των σχέσεων Ελλάδας - Κοινής Αγοράς και η προοπτική τους ανησυχούν τους Έλληνες βιομηχάνους. Στις 26 Φεβρουάριου συγκαλούν συνέντευξη Τύπου και ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελλήνων Βιομηχάνων Δ. Μαρινόπουλος χαρακτηρίζει ως «ανυποχώρητον τον δρόμον της Ελλάδος προς την Κοινήν Αγοράν». Ακόμα ζητεί επιτάχυνση της πορείας προς την Ευρώπη και την Κοινή Αγορά υπογραμμίζοντας ότι απευθύνεται «προς όλους εκτός και εντός Ελλάδος» και εν γνώσει «όσων συντελούνται εις τον χώρον της Κοινής Αγοράς και όσων γίνονται εις τον τόπον μας προς την κατεύθυνσιν αυτήν». Αυτές οι δημόσιες διακηρύξεις των βιομηχάνων είναι μια ακόμη πίεση -για λόγους προφανείς- προς τον Παπαδόπουλο να προχωρήσει σε φιλελευθεροποίηση του καθεστώτος του. Η πίεση αυτή, συνδυαζόμενη με την ανάγκη βελτίωσης της εικόνας της δικτατορίας στο εξωτερικό, προκειμένου να δικαιολογηθεί η έναντι της αμερικανική πολιτική, ωθούν τον Παπαδόπουλο στην εξέταση κινήσεων που θα μπορούσαν να ερμηνευθούν ως μέτρα χαλάρωσης του ολοκληρωτικού καθεστώτος. Στο μεταξύ όμως τα στρατοδικεία δουλεύουν ασταμάτητα. Στις 27 Μαρτίου αρχίζει στο Έκτακτο Στρατοδικείο της Αθήνας η δίκη των 35 ατόμων που έχουν συλληφθεί ως μέλη της αντιστασιακής οργάνωσης «Δημοκρατική Αμυνα».
Πρόκειται για 35 άτομα, ενώ χωρίζεται η δίκη για άλλους 20 που φυγοδικούν. Ως αρχηγός φέρεται ο αντιστράτηγος ε.α. Γεώργιος Ιορδανίδης και μέλη οι καθηγητές Σάκης Καράγιωργας και Γ.Α. Μαγκάκης, ο Χαράλαμπος Πρωτόπαππας, ο φοιτητής Νίκος Κωνσταντόπουλος, ο μηχανολόγος Π. Τσαγκαράκης, ο δικηγόρος Δ. Κόναρης, ο δημοσιογράφος Ιω. Σταράκης, ο χημικός Σπ. Λουκάς, ο πρωτόδικης Α. Μιχαλακέας κ.ά. (από δεξιά προς αριστερά οι Δ. Κόναρης, Βασιλική Ζωγράφου, Δ. Καράγιωργας, Εμ. Δελούκας, Χρ. Ροκόφυλλος. Στη δεύτερη σειρά οι I. Σταράκης,Σπ. Λουκάς, I. Καμποτιάτης, Δ. Κωτσάκης. Στο κέντρο όρθιος ο Κ. Τσαγκαρέστος.
Στη φωτογραφία 2 από δεξιά προς αριστερά διακρίνονται στην πρώτη σειρά οι Γ.-Α. Μαγκάκης, I. Σταράκης και Σπ. Λουκάς. Στη δεύτερη σειρά οι Β. Μιχαλακέας, Κ. Μανιάτης, Κ. Τσακαρέστος και Αθ. Φιλίας. Στην τρίτη σειρά οι Π. Παπαδόπουλος, Βενετία Σταυροπούλου (μόλις διακρίνεται), Γ. Κοσμάς, Β. Παπαζήσης και Κ. Δρούτσας. Στην τέταρτη σειρά οι Θ. Ματσιούλας, Μ. Μιχόπουλος, Θ. Πάκος. Στην πέμπτη σειρά οι Π. Καπαγέρωφ, Φωτεινή Μισαηλίδου, I. Παπαδόπουλος, Ε. Νιτσόπουλος.
Τέλος, στη φωτογραφία S διακρίνονται, πάντα από δεξιά προς αριστερά, οι Γ. Ιορδανίδης, Π. Τσαγκαράκης, Π. Ανδριτσάκης, X. Πρωτόπαππας και Ν. Κωνσταντόπουλος).
Η ΔΙΚΗ προκαλεί παγκόσμιο ενδιαφέρον
και φθάνουν στην Αθήνα για να την παρακολουθήσουν παρατηρητές από τη Διεθνή Επιτροπή Νομικών, τη Διεθνή Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και από άλλους μεγάλους οργανισμούς του εξωτερικού. Κορυφαίοι πολιτικοί, όπως ο Παν. Κανελλόπουλος, ο Γ. Μαύρος, ο Δημ. Παπασπύρου κ.ά., προσέρχονται στη δίκη ως μάρτυρες υπεράσπισης. Ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος αναφέρει μεταξύ άλλων στην κατάθεσή του: «Την νύκτα της 21ης Απριλίου μπήκαν στρατιώτες με προτεταμένα τα όπλα στην κρεββατοκάμαρά μου και με συνέλαβαν. Ρωτήστε αν θεωρώ μια τέτοια πράξη σαν επιτρεπτή. Η βία μπορεί να δημιουργεί δίκαιο αλλά το ηθικό πρόβλημα εξακολουθεί να παραμένει. Πας τις ώφειλε να γνωρίζει ότι η βία προκαλεί βίαν. Αυτά προκύπτουν από την ιστορίαν, που, ευτυχώς ή δυστυχώς, την γνωρίζω. Όσα συνέβησαν είναι ασήμαντα μπροστά σε όσα μπορούσε να συμβούν ή σε όσα μπορεί να γίνουν. Η ευθύνη συνεπώς δεν πέφτει στους ώμους των κυρίων αλλά στους ώμους άλλων... Η χρήση βίας δεν είναι επιτρεπτή, δεν είναι νοητή όπου υπάρχουν άλλοι τρόποι εκδηλώσεως του φρονήματος. Είναι αδιανόητη η χρήση βίας στα δημοκρατικά πολιτεύματα γιατί η Δημοκρατία δεν έχει ανάγκη από Αντίσταση. Τα καθεστώτα που δεν είναι δημοκρατικά προκαλούν αναπότρεπτες ενέργειες και μάλιστα Αντιστάσεως που δεν είναι μόνον ηθικής μορφής όπως η δική μου». Λίγο πριν εκδοθεί η εκ των προτέρων αποφασισμένη καταδικαστική απόφαση, ο Παπαδόπουλος επιχειρεί με συγκεκριμένες κινήσεις να απαλύνει τις εντυπώσεις. Στις 10 Απριλίου, ανακοινώνει
ότι θα τεθούν σε εφαρμογή οι κατά το άρθρο 138 του Συντάγματος της δικτατορίας διατάξεις περί ασύλου της κατοικίας, δικαιώματος του συνέρχεσθαι και συνεταιρίζεσθαι και απαγόρευσης της σύλληψης και φυλάκισης πολιτών χωρίς ένταλμα δικαστικής αρχής. Φυσικά, δεν αίρει τον στρατιωτικό νόμο, καθιστώντας τις εξαγγελίες αυτές απλή φενάκη. Η απόφαση του Στρατοδικείου για τη «Δημοκρατική Αμυνα» εκδίδεται στις 12 Απριλίου του 1970 και επιβάλλει τις εξής ποινές: Ισόβια δεσμό στον καθηγητή Σάκη Καράγιωργα, κάθειρξη 18 ετών στον υφηγητή Γ.-Α. Μαγκάκη, ειρκτή 8 ετών στους Ζαν Σταράκη και Σπ. Δούκα, κάθειρξη 15 ετών στον I. Κομποτιότη, κάθειρξη 10 ετών στους Δ. Κωτσάκη και Α. Μιχαλακέα, κάθειρξη 10 ετών στον Χαρ. Πρωτοπαπά, κάθειρξη 8 ετών στους Ν. Κωνσταντόπουλο, I. Βασιλείου και Αθ. Φιλία, κάθειρξη 7 ετών στους Κ. Τσακάρεστο και I. Παπαδόπουλο, κάθειρξη 5 ετών στους Εμμ. Δελούκα, Β. Παπαζήση, Θ. Παπαμάργαρη και Π. Καπαγέρωφ, φυλάκιση 3 ετών στον Θ. Πάκο, φυλάκιση 5 ετών με πενταετή αναστολή στους Χρ. Ροκόφυλλο, Κ. Μανιάτη, Βενετία Σταυροπούλου και Β. Ζωγράφου, φυλάκιση 3 ετών με δετή αναστολή στους Φωτεινή Μισαηλίδου και Μ. Μιχόπουλο και φυλάκιση ενός έτους στον Π. Παπαδόπουλο. Οι ποινές θεωρούνται διεθνώς πολύ αυστηρές, αλλά επικρατεί γενική ανακούφιση, επειδή δεν έφθασαν μέχρι της επιβολής ποινών θανάτου. Την επομένη όμως, 13 Απριλίου, μια είδηση προκαλεί παγκόσμια αίσθηση: Ο Μίκης Θεοδωράκης αφέθηκε ελεύθερος από τη χούντα και ήδη βρίσκεται στο Παρίσι!
Ο διάσημος συνθέτης, πολιτικός κρατούμενος τότε, ήταν κλεισμένος στο σανατόριο «Σωτηρία» και δεν ήλπιζε να περιληφθεί στους 332 εκτοπισμένους που θα απολύονταν, σύμφωνα με την επαγγελία του Γ. Παπαδόπουλου, στις 10 Απριλίου. Ούτε πίστευε τις φήμες ότι θα χορηγηθεί γενική αμνηστία την 21η Απριλίου. Ήταν απογοητευμένος και σκεπτόταν να κηρύξει απεργία πείνας. Το ίδιο απογοητευμένη ήταν και η σύζυγός του Μυρτώ, όταν στις 13 Απριλίου ένας Αμερικανός δημοσιογράφος την ειδοποίησε ότι την καλούσε στο ξενοδοχείο «Χίλτον» κάποιος Γ άλλος πολιτικός. Όταν έφθασε στο «Χίλτον» η Μυρτώ, είδε να την υποδέχεται ένας μικρόσωμος, νευρώδης άντρας, που δεν ήταν άλλος από τον γραμματέα του Ριζοσπαστικού Κόμματος της Γαλλίας και εκδότης του περιοδικού «Εξπρές», τον Ζαν-Ζακ Σερβάν-Σρεμπέρ. Είχε φθάσει στην Αθήνα συνοδευόμενος από τον ελληνομαθή γιατρό Ζεράρ Πιερρά, με το ιδιόκτητο αεροπλάνο του και με τη φιλοδοξία να πετύχει την αμνήστευση του καθηγητή Σάκη Καράγιωργα και του Ελληνογάλλου δημοσιογράφου Ζαν Σταράκη. Γρήγορα ο Σρεμπέρ διαπίστωσε ότι η φιλοδοξία του δεν μπορούσε να υλοποιηθεί και τότε στράφηκε σε άλλο στόχο: τον Θεοδωράκη. Ήταν πιο εύκολη η απελευθέρωση ενός πολιτικού κρατουμένου από ενός πολιτικού καταδίκου. Έτσι είχε καλέσει τη σύζυγο του συνθέτη για να συνεννοηθεί μαζί της, ενώ ανέμενε από ώρα σε ώρα να γίνει δεκτός από τον Γ. Παπαδόπουλο. Η συνάντηση έγινε και το αποτέλεσμα υπήρξε άμεσο. Έπειτα από λίγες ώρες, έκπληκτοι οι Έλληνες, αλλά και το παγκόσμιο κοινό, πληροφορούνται ότι ο Γ. Παπαδόπουλος ενέκρινε να αφεθεί ελεύθερος ο Μίκης Θεοδωράκης και μπορούσε να αναχωρήσει για το Παρίσι με το αεροπλάνο τού Σρεμπέρ. Την επομένη δημοσιεύεται στις λογοκριμένες αθηναϊκές εφημερίδες η ακόλουθη κυβερνητική ανακοίνωση: «Εκ του Γραφείου του κ. Πρωθυπουργού ανεκοινώθη ότι, κατόπιν των δηλώσεων εις τας οποίας προέβη ο κ. Θεοδωράκης εις το εξωτερικόν και εν γένει τής, παρά τας δοθείσας διαβεβαιώσεις, παραβιάσεως των δοθεισών υποσχέσεων, εθεωρήθη απαραίτητον όπως δοθή εις την δημοσιότητα περίληψις της συνομιλίας την οποίαν είχεν ο κ. Πρωθυπουργός μετά του κ. Σρεμπέρ, ίνα δυνηθή να σχηματίση ακριβή εντύπωσιν η διεθνής κοινή γνώμη». Ακολουθεί το κείμενο της περίληψης της συνομιλίας, κατά το οποίο ο Σρεμπέρ αφού «ύμνησε» τον Γ. Παπαδόπουλο, εξέφρασε τον θαυμασμό του για «το έργο που επιτελείται στην Ελλάδα», δήλωσε ότι «θεωρεί ηλιθιότητα αν όχι έγκλημα την άποψη πολλών ότι η Ελλάς πρέπει να αποκοπή από τον κορμό της Ευρώπης» και υποσχέθηκε ότι μ’ αυτό το πνεύμα θα μιλήσει ο ίδιος προσεχώς στο Συμβούλιο της Ευρώπης. Πρόσθεσε όμως ότι μια ανθρωπιστική χειρονομία εκ μέρους του Γ. Παπαδόπουλου θα τον βοηθούσε πολύ. Και το κείμενο συνεχίζει: «Αρχικώς είχε σκεφθεί, είπε ο κ. Σρεμπέρ, να ζητήσει από τον κ. Πρωθυπουργόν όπως του επιτροπή να πάρη μαζί του τον κατηγορηθέντα Ελληνογάλλον (Σταράκη) ή ακόμα και τον Καράγιωργα, δι’ ιατρικήν περίθαλψιν των τραυμάτων που υπέστη, σκέφθηκε όμως ότι οι άνθρωποι αυτοί απεδείχθη ότι υπήρξαν συνεπαρμένοι ρομαντικοί και ανίκανοι. Προτίμησε λοιπόν να ζητήση να του επιτραπή να πάρη εις την Γαλλίαν τον γνωστόν εις όλον τον κόσμον συνθέτην Θεοδωράκην και να φροντίσει διά την περίθαλψιν της πνευμονικής παθήσεώς του. Είναι έτοιμος, είπε, να δώση τον λόγον της τιμής του εις τον κ. Πρωθυπουργόν ότι θα φροντίσει ο Θεοδωράκης να μη αναμιχθή εις την πολιτικήν και ότι θα τον έχη συνεχώς υπό τον έλεγχόν του και, τέλος, ότι θα τον επαναφέρη εις την Ελλάδα μόλις του το επιτρέψουν οι εκεί ιατροί. Κατ’ αυτόν τον τρόπον, είπε, θα ηδύνατο ο κ. Πρωθυπουργός να τον βοηθήση εις την προσπάθειάν του, όπως συνηγορήση υπέρ της Ελλάδος εις το Στρασβούργον...». Ο διάσημος Αμερικανός δημοσιογράφος Σάιρους Σουλτσμπέργκερ έκανε μια αποκάλυψη στο ημερολόγιό του για τους λόγους που ώθησαν τον δικτάτορα στην απελευθέρωση του Μίκη Θεοδωράκη: «Ο Ζακ Σαμπάν-Ντελμάς, πρωθυπουργός της Γαλλίας, μου είπε πως η ελληνική κυβέρνηση είχε υποσχεθεί ήδη στο Παρίσι να αφήσει ελεύθερο τον αριστερό συνθέτη Μίκη Θεοδωράκη και ότι αυτό είχε συμφωνηθεί λίγο προτού γίνει το πολυδιαφημισμένο ταξίδι του Ζαν-Ζακ Σερβάν-Σρεμπέρ, πολιτικού της αντιπολίτευσης, στην Αθήνα. Ο Σρεμπέρ έφερε τον Θεοδωράκη λέγοντας πως τον είχε «απελευθερώσει». Ο Σαμπάν είπε πως η συμφωνία μεταξύ Παρισιού - Αθηνών προέβλεπε την απελευθέρωση του Θεοδωράκη με αντάλλαγμα την υπόσχεση της Γαλλίας να μην ψηφίσει υπέρ της καταδίκης της Ελλάδας στο Συμβούλιο της Ευρώπης στο Στρασβούργο, αλλά απλώς να απόσχει. Με άλλα λόγια, όπως επέμενε ο πρωθυπουργός, ο Σερβόν Σρεμπέρ προσπαθούσε να επωφεληθεί από κάτι που είχε ήδη τακτοποιηθεί από την κυβέρνηση...». Ο Γ. Παπαδόπουλος, συνεπώς, θέλησε να εξασφαλίσει τη συνηγορία και των δύο Γ άλλων (Ντελμάς - Σρεμπέρ), η οποία πράγματι προσφέρθηκε, αν και δεν υπήρξε ικανή να αποτρέψει μια νέα καταδίκη της χούντας. Αλλοι αντίπαλοι του καθεστώτος, λιγότερο διάσημοι, δεν είναι βέβαια τόσο τυχεροί. Στις 5 Φεβρουάριου το Έκτακτο Στρατοδικείο Θεσσαλονίκης επιβάλλει βαρύτατες ποινές σε νέους που κατηγορούνται ως βομβιστές: Καταδικάζονται σε ισόβια δεσμά οι Αντώνιος Λιάκος, Τριαντάφυλλος Μηταφίδης, Αναστάσιος Δαρβέρης και Σταύρος Κατσαρός. Σε 16 χρόνια κάθειρξη ο Μιχαήλ Αραμπατζόγλου, σε 18'/2 ο Ηλίας Οικονόμου, σε 10 ο Παναγιώτης Καϊσίδης, σε 4 ο Πέτρος Ελκας και σε 2 ετών εκτόπιση ο Ελευθέριος Καπώνης. Ωστόσο, οι βομβιστικές επιθέσεις δεν σταματούν. Στις 21 Απριλίου τη νύχτα, επέτειο του πραξικοπήματος, ο Μιλτιάδης Εβερτ, βοηθούμενος από τον Αναστάση Παπαληγούρα, καταστρέφει με εκρηκτικό μηχανισμό τη φωτεινή επιγραφή της «21ης Απριλίου» στον Λυκαβηττό. Στις 3 Σεπτεμβρίου το απόγευμα ο Κύπριος Γ. Τσικουρής και η Ιταλίδα Ελενα - Μαρία Αντζελόνι φθάνουν με αυτοκίνητο στο χώρο στάθμευσης της Αμερικανικής Πρεσβείας προκειμένου να τοποθετήσουν βόμβα. Η βόμβα εκρήγνυται και οι δύο νέοι βρίσκουν τραγικό θάνατο,
το αυτοκίνητο μετά τη μοιραία έκρηξη). Όμως το πιο τραγικό πρόσωπο στην ιστορία της δικτατορίας και της εναντίον της αντίστασης είναι ο Κωνσταντίνος Γεωργάκης, από την Κέρκυρα. Φοιτητής στην Ιταλία, εκδηλώνει την αντίθεσή του στη χούντα και τη διαμαρτυρία του για όσα συμβαίνουν στην Ελλάδα αυτοπυρπολούμενος -στα 22 του χρόνια- στις 3 το πρωί της 19ης Σεπτεμβρίου 1970 στην πλατεία Ματεότι της Γένοβας. Οι τελευταίες του φράσεις είναι: «Το έκανα για χάρη της Ελλάδας -Ζήτω η Δημοκρατία- Ολοι οι Ιταλοί ας αναφωνήσουν: Ζήτω η ελεύθερη Ελλάδα».
Στο αυτοκίνητό του έχει αφήσει ένα σημείωμα στα ιταλικό όπου γράφει: «Είμαι βέβαιος ότι αργά ή γρήγορα οι ευρωπαϊκοί λαοί θα συνειδητοποιήσουν ότι ένα καθεστώς όπως το ελληνικό δεν προσβάλλει μόνο την αξιοπρέπειά τους ως ελευθέρων ανθρώπων, αλλά και αποτελεί συνεχή απειλή κατά της Ευρώπης». Τρεις Βγενόπουλος, Θ. Κόκκινος και οι ε.α. αξιωματικοί Ρουγγέρης, Κουτσογιάννης, Παπαδονικολάκης και Παπαγεωργόπουλος. Πολλοί από τους παραπάνω ανήκουν στο ΠΑΚ του Ανδρέα Παπαναδρέου, ο οποίος στις 25 Νοεμβρίου, δηλαδή τέσσερις μέρες πριν από τη βομβιστική επίθεση κατά του αγάλματος Τρούμαν, στέλνει προς τους υπουργούς Εξωτερικών των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ επιστολή στην οποία, μεταξύ άλλων, αναφερόμενος στη χούντα γράφει: «Μια συμμορία τρομοκρατών αυτού του είδους είναι δύσκολο να πολεμηθεί επειδή έχει όλα τα όπλα στη διάθεσή της και όλες τις τεχνικές ενός μοντέρνου αστυνομικού κράτους». Και προσθέτει: «Παρ’ όλα αυτό ο Ελληνικός λαός αρνήθηκε να τη δεχθεί και τηρεί μια σκληρή, ήρεμη ηθική αντίσταση. Δε συμφώνησε ούτε ένας πολιτικός άνδρας από την Αριστερά μέχρι τη Δεξιά, με την εξαίρεση του Πιπινέλη, να συνεργαοθεί με το καθεστώς. Ωστόσο, η δυναμική αντίσταση δρα και οι συλλήψεις και τα μαρτύρια συνεχίζονται. Η Ελλάδα είναι μια χώρα κάτω από την κατοχή του Πενταγώνου και ζητά από τους κατακτητές της να φύγουν ώστε να μπορέσει να εργασθεί για την ισχύ, την υγεία και την πρόοδο του Ελληνικού έθνους χωρίς τη διαβρωτική επιρροή των ξένων εκμεταλλευτών. Πρέπει να καταστεί σαφές πως το Πεντάγωνο μπόρεσε να καταλάβει τη χώρα μας, μόνον επειδή τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ έχουν συναινέσει στην καταπιεστική και ολοκληρωτική πολιτική του Πενταγώνου στην Ευρώπη. Οι Έλληνες δεν παρακαλούν τους συμμάχους Ευρωπαίους να αλλάξουν τη θέση τους, το απαιτούν».
from anemourion https://ift.tt/2qpqCkW
via IFTTT