Μια σπάνια αρχαία αναπαράσταση πολεμικού πλοίου βρίσκεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Λαμίας

 Όστρακο από κρατήρα με παράσταση κωπήλατου πολεμικού πλοίου. Προέρχεται από τον Κύνο Λιβανάτων στη Φθιώτιδα (Αρχαιολογικό Μουσείο Λαμίας).

ΤΑ ΠΛΟΙΑ ΤΗΣ ΜΥΚΗΝΑΪΚΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΜΗΡΙΚΗΣ ΕΠΟΧΗΣ*

Δεν είναι έργο εύκολο να αναπαραστήσουμε τα πλοία της Μυκηναϊκής και της ομηρικής εποχής. Πρώτα απ’ όλα γιατί αυτές οι δύο εποχές δεν ταυτίζονται. Η Μυκηναϊκή εποχή χρονολογείται στο δεύτερο μισό της 2ης χιλιετίας π.Χ. και «κλείνει» τον κύκλο της γύρω στα 1100 π.Χ., ενώ ο Όμηρος έζησε κατά τον 8ο αι. π.Χ. (Γεωμετρική εποχή).

Στην Ιλιάδα και την Οδύσσεια, βέβαια, βρίσκουμε αρκετές περιγραφές αρχαίων πλοίων – για την ακρίβεια, τις παλαιότερες γραπτές περιγραφές ελληνικών πλεούμενων. Στις σελίδες τους, υπάρχουν άφθονες αναφορές στους τύπους των πλοίων, τα επιμέρους τμήματά τους, τα εργαλεία της ναυπηγικής, τη ναυπηγική ξυλεία, τα υλικά κατασκευής, τις τεχνικές ναυπήγησης. Ωστόσο, δεν είναι χωρίς νόημα –και εδώ, όπως και γενικά για τα ομηρικά έπη– ένα ερώτημα: Αυτές οι περιγραφές αποτελούν κατά βάση ιστορικά ή ποιητικά χωρία; Και το κυριότερο: αφορούν τη Μυκηναϊκή εποχή ή την κατά πέντε περίπου αιώνες μεταγενέστερη εποχή που έζησε ο Όμηρος; 

H αλήθεια βρίσκεται στη μέση. Στα ομηρικά έπη αντιπροσωπεύονται τόσο τα πλοία της εποχής που έζησε ο μεγάλος ραψωδός της αρχαιότητας, όσο και οι προφορικές παραδόσεις που του μεταφέρθηκαν από γενιά σε γενιά και τις μετέτρεψε σε λεπτομερείς περιγραφές και στίχους. Τόσο η πραγματικότητα των πλεούμενων κατά τους πιο κοντινούς του «Σκοτεινούς Χρόνους» –μεταξύ πτώσης του Μυκηναϊκού πολιτισμού και Γεωμετρικής εποχής–, όσο και η φαντασία ενός μεγάλου δημιουργού.

Με δεδομένους τους περιορισμούς αυτούς, είναι λογικό να αναζητηθούν και άλλα τεκμήρια -εκτός από τις ομηρικές περιγραφές- που μας επιτρέπουν να αναπαραστήσουμε με σχετική ακρίβεια τα πλοία της Μυκηναϊκής εποχής, της Αργοναυτικής και Τρωικής Εκστρατείας.

πηγή: Τετραλογία του Αιγαίου – «Αι πολύχρυσαι Μυκήναι» - Ειρήνη Σαρόγλου-Τσάκου M.D. (Ίδρυμα «Μαρία Τσάκος»- Διεθνές Κέντρο Ναυτικής Έρευνας και Παράδοσης)

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΘΕΜΑΤΟΣ kaliterilamia.gr