Κυρίες και Κύριοι
Συνάδελφοι,
Η σημερινή συζήτηση λαμβάνει χώρα σχεδόν ένα έτος από το ξέσπασμα της
υγειονομικής κρίσης.
Έτος κατά το οποίο, σε ολόκληρο τον πλανήτη, οι αντοχές των πολιτών
δοκιμάστηκαν, οι κοινωνίες αισθάνθηκαν ανασφάλεια, οι ελευθερίες των ανθρώπων
περιορίστηκαν, οι οικονομίες κλυδωνίστηκαν, τα εθνικά συστήματα υγείας
πιέστηκαν, και δυστυχώς, πολλές ανθρώπινες ζωές χάθηκαν.
Το 2020 άφησε βαρύ το αποτύπωμά του στην
ανθρωπότητα.
Το σαρωτικό πέρασμα της πανδημίας προκάλεσε
πρωτόγνωρες αναταράξεις, σε υγειονομικό, κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο.
Αναταράξεις για τις οποίες καμία
χώρα του κόσμου δεν ήταν προετοιμασμένη.
Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, η
πανδημία αναμένεται να οδηγήσει σε μείωση του βιοτικού επιπέδου – σε όρους κατά
κεφαλήν ΑΕΠ – στις περισσότερες χώρες του πλανήτη, έχοντας προκαλέσει το
ισχυρότερο πλήγμα από οποιαδήποτε άλλη κρίση του 20ου αιώνα.
Εκτιμάται ότι θα πληγεί το 94% των
κρατών, αναλογία σημαντικά υψηλότερη συγκριτικά με τις χώρες που επλήγησαν κατά
το Κραχ του 1929 ή ακόμη και από τους δύο Παγκόσμιους Πολέμους.
Κυρίες και Κύριοι
Συνάδελφοι,
Μέσα σ’ αυτή την πρωτόγνωρη
κατάσταση, η Πρόεδρος και οι Βουλευτές του Κινήματος Αλλαγής κατέθεσαν Επίκαιρη
Επερώτηση, στην οποία εκφράζουν τις διαφωνίες τους για τον τρόπο που η
Κυβέρνηση διαχειρίζεται την υγειονομική κρίση και τις κοινωνικές και
οικονομικές επιπτώσεις της.
Θα απαντήσω, αναλυτικά, σε όλες τις
ατεκμηρίωτες και άστοχες αναφορές της.
Συγκεκριμένα:
1ον. Η Επερώτηση υποστηρίζει
ότι η Κυβέρνηση επέδειξε αδυναμία να παρουσιάσει ένα άμεσο πρόγραμμα ανάσχεσης
της ύφεσης και των κοινωνικών προβλημάτων που προκάλεσε η πανδημία.
Η πραγματικότητα είναι διαφορετική.
Η Κυβέρνηση αντιμετώπισε το
εξωγενές, συμμετρικό σοκ της πανδημίας και τις επιπτώσεις του στον βέλτιστο
δυνατό βαθμό, με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα.
Αυτό αναγνωρίζεται από εταίρους,
θεσμούς, αγορές, οίκους αξιολόγησης, αλλά, πρωτίστως, από την ελληνική
κοινωνία.
Ανταποκριθήκαμε, με γρήγορα αντανακλαστικά, στην
πρόκληση της πανδημίας, αναπροσαρμόζοντας προτεραιότητες στη χάραξη της
οικονομικής πολιτικής.
Η αμεσότητα της αντίδρασής μας αποδεικνύεται από το
γεγονός ότι ανακοινώσαμε την πρώτη δέσμη μέτρων ήδη από τις 9 Μαρτίου 2020.
Στη συνέχεια διευρύναμε, επεκτείναμε και εμπλουτίσαμε
τις παρεμβάσεις μας, καλύπτοντας, σε κάθε φάση της υγειονομικής κρίσης, έγκαιρα
και αποφασιστικά, τις ανάγκες που προέκυπταν από τις εξελίξεις στο υγειονομικό
πεδίο.
Με αυτόν τον τρόπο, καταφέραμε να απλώσουμε «δίχτυ»
προστασίας σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Χαρακτηριστικό της εγρήγορσης που επέδειξαν, από την
πρώτη στιγμή, Κυβέρνηση και κρατικός μηχανισμός, είναι ότι στο
διάστημα Φεβρουαρίου – Νοεμβρίου 2020, εν μέσω ακραίων συνθηκών, εκδόθηκαν 978 κανονιστικές πράξεις, από μηδενική βάση, για την
αντιμετώπιση των επιδημιολογικών και οικονομικών συνεπειών της πανδημίας.
Με προτεραιότητες:
§ την ενδυνάμωση
του δημόσιου συστήματος υγείας,
§ τη στήριξη της
απασχόλησης,
§ την ενίσχυση της
ρευστότητας των επιχειρήσεων και
§ την τόνωση της
κοινωνικής συνοχής.
Στηρίξαμε και συνεχίζουμε να το κάνουμε την πραγματική
οικονομία, με μέτρα συνολικού ύψους 24 δισ. ευρώ το 2020 και επιπλέον 7,5 δισ.
ευρώ εφέτος.
Και είμαστε εδώ για όσο χρειαστεί!
Το πακέτο των παρεμβάσεων αυτών κατέστη εφικτό να
υλοποιηθεί επειδή αξιοποιήσαμε, με προνοητικότητα, σύνεση και υπευθυνότητα,
κάθε διαθέσιμο πόρο της οικονομίας, ευρωπαϊκό και εγχώριο, με αιχμή τα ταμειακά
διαθέσιμα της χώρας, στα οποία διασφαλίσαμε την αναπλήρωση των εκροών με
εισροές.
Ταμειακά διαθέσιμα που σήμερα διαμορφώνονται στα 34,5
δισ. ευρώ.
2ον. Η Επερώτηση
υποστηρίζει ότι η Κυβέρνηση επέδειξε αδυναμία ή έλλειψη βούλησης να παρουσιάσει
ένα ολοκληρωμένο σχέδιο βέλτιστης αξιοποίησης των διαθέσιμων ευρωπαϊκών πόρων,
οι οποίοι θα συμβάλουν στην ανάκαμψη και την παραγωγική ανασυγκρότηση της
οικονομίας.
Η πραγματικότητα είναι διαφορετική.
Η Κυβέρνηση εργάζεται έγκαιρα, συστηματικά και με
σχέδιο, ώστε να τεθούν οι βάσεις για την ταχύτερη δυνατή ανάκαμψη και, εν
συνεχεία, για την αναπτυξιακή ώθηση της οικονομίας.
Ενδεικτικά να αναφέρω ότι το συνολικό ύψος
κεφαλαίων προς επιχειρήσεις, με τη στήριξη χρηματοδοτικών εργαλείων ΕΣΠΑ
2014-2020 [δάνεια και επιχειρηματικά κεφάλαια], διαμορφώθηκε στα 5,3 δισ. ευρώ
μόνο για το 2020, από σύνολο 6,9 δισ. ευρώ μέχρι σήμερα, σωρευτικά όλα τα
προηγούμενα χρόνια.
Επιπλέον, η Ελλάδα είναι μία από τις πρώτες ευρωπαϊκές
χώρες, και τελικά μέχρι σήμερα ανάμεσα στα 16 κράτη-μέλη, που υπέβαλαν στην
Ευρωπαϊκή Επιτροπή ένα αναλυτικό και ώριμο, πρώτο, Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και
Ανθεκτικότητας.
Σχέδιο το οποίο έχει διττό στόχο:
§ αφενός, να
αποτελέσει στέρεα βάση για τη βέλτιστη αξιοποίηση των πόρων από το Ταμείο
Ανάκαμψης και τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά προγράμματα, και
§ αφετέρου, να
αναπροσανατολίσει την ελληνική οικονομία σε ένα νέο, σύγχρονο, εξωστρεφές,
κοινωνικά δίκαιο αναπτυξιακό πρότυπο, το οποίο θα ενισχύσει την παραγωγικότητα
και τη διαρθρωτική ανταγωνιστικότητα, την απασχόληση, τις επενδύσεις και την
κοινωνική συνοχή.
Τα ποσά αυτά θα κατευθυνθούν σε μεταρρυθμίσεις και
επενδύσεις οι οποίες:
§ αφενός ανταποκρίνονται
στις ανάγκες και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ελληνικής οικονομίας,
αντιμετωπίζοντας διαρθρωτικές αδυναμίες και ενισχύοντας αναπτυξιακές δυνατότητές
της,
§ και αφετέρου αντανακλούν
κομβικές ευρωπαϊκές προτεραιότητες.
Υπό το παραπάνω πρίσμα, το
Σχέδιο περιλαμβάνει τέσσερις πυλώνες:
§ Πράσινη
μετάβαση, με μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις όπως είναι ένα εκτεταμένο πρόγραμμα
ενεργειακής αναβάθμισης και ανακαίνισης κτιρίων του Δημοσίου Τομέα,
επιχειρήσεων και ιδιωτών, η απολιγνιτοποίηση, η ενεργειακή διασύνδεση των
νησιών,
που θα διευρύνει τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και θα μειώσει το
ενεργειακό κόστος νοικοκυριών και επιχειρήσεων, κ.ά.
§ Ψηφιακή μετάβαση, με την
υλοποίηση εμβληματικών έργων και επενδύσεων, όπως είναι η ανάπτυξη δικτύου 5G
στο σύνολο των ελληνικών αυτοκινητοδρόμων και ο ψηφιακός μετασχηματισμός των
μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
§ Απασχόληση,
δεξιότητες και κοινωνική συνοχή, με μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις που, μεταξύ
άλλων, θα βελτιώσουν το δυναμικό του συστήματος υγείας και την ποιότητα της
παρεχόμενης εκπαίδευσης στα Πανεπιστήμια, θα ενισχύσουν την έρευνα και την
καινοτομία, θα καλλιεργήσουν δεξιότητες και θα ενδυναμώσουν την κοινωνική
συνοχή.
§ Ιδιωτικές
επενδύσεις, με έργα υποδομών υψηλού επιπέδου, όπως επενδύσεις σε άξονες του
Διευρωπαϊκού οδικού Δικτύου και με την εισαγωγή και επέκταση ψηφιακών εργαλείων
καταπολέμησης της φοροδιαφυγής και του λαθρεμπορίου, όπως είναι η διασύνδεση
των ταμειακών μηχανών ανά την επικράτεια με την ΑΑΔΕ.
Προβλέπεται άμεση αξιοποίηση, μέσα στο 2021, κονδυλίων
ύψους 5,5 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, με σημαντική προχρηματοδότηση.
Μάλιστα ορισμένα επενδυτικά έργα και μεταρρυθμίσεις
που έχουν ισχυρή πιθανότητα να υλοποιηθούν μέσω του Ταμείου, ξεκινούν πριν την
τελική έγκριση του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης, με ένταξή τους στο πρόγραμμα
δημοσίων επενδύσεων.
Στα έργα και στα προγράμματα αυτά περιλαμβάνονται το
νέο Πρόγραμμα «Εξοικονομώ», που θα προχωρήσει άμεσα, τα 200 πρώτα Τοπικά
Πολεοδομικά Σχέδια, προγράμματα αναδάσωσης, προγράμματα αποκατάστασης εδαφών σε
λιγνιτικές περιοχές, δράσεις που σχετίζονται με την τηλεκπαίδευση, πολλά έργα
ψηφιακού μετασχηματισμού του Υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής και της ΑΑΔΕ κ.ά.
Να σημειωθεί ότι στον κανονισμό του Ταμείου
προβλέπεται ότι μπορούν να περιληφθούν έργα, προγράμματα και επενδύσεις από τον
Φεβρουάριο του 2020.
3ον. Η Επερώτηση υποστηρίζει ότι η Κυβέρνηση επέδειξε
έλλειψη βούλησης να θέσει το Εθνικό Σχέδιο σε διαδικασία διαβούλευσης με
κοινωνικούς εταίρους και πολίτες, και γόνιμης συζήτησης και έγκρισης από το
Ελληνικό Κοινοβούλιο, πριν κατατεθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Η πραγματικότητα είναι
διαφορετική.
Το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης
και Ανθεκτικότητας τέθηκε σε διαβούλευση, η πρώτη φάση της οποίας ολοκληρώθηκε στις
20 Δεκεμβρίου.
Η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή,
ως αρμόδιο θεσμικό όργανο, απέστειλε ήδη τη θετική γνώμη της και αναλυτικές
προτάσεις δράσης σε κάθε έναν από τους τέσσερις Πυλώνες Στρατηγικών
Κατευθύνσεων του Σχεδίου και επισημαίνει ότι «θα συνεχίσει να προωθεί τις
διαδικασίες του κοινωνικού διαλόγου μεταξύ όλων των κοινωνικών εταίρων και της
οργανωμένης κοινωνίας των πολιτών κατά τη διάρκεια τόσο της εκπόνησης του
τελικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, όσο και της εφαρμογής του».
Ταυτόχρονα, μέσω του
opengov.gr ή κατόπιν πρόσκλησης, κατατέθηκαν σχόλια, παρατηρήσεις και προτάσεις
από φυσικά και νομικά πρόσωπα και φορείς, πέραν των όσων συμμετείχαν στο
πλαίσιο της ΟΚΕ, μεταξύ των οποίων οι ΓΣΕΕ, ΓΣΕΒΕΕ, Κεντρική Ένωση Δήμων
Ελλάδος, Ελληνικός Σύνδεσμος Πληροφορικής Υγείας, ΤΕΑ Χρηματιστηρίου Αθηνών,
ΕΛΠΕ, Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας, Ελληνική Ένωση Ταμείων
Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΕΛΕΤΕΑ), Greenpeace, WWF Ελλάδος, Τhe Green Tank κ.ά.
Η Ειδική Υπηρεσία
Συντονισμού του Ταμείου Ανάκαμψης θα συντάξει σχετική έκθεση για τη διαβούλευση,
που θα αξιοποιηθεί τόσο στη σύνταξη του τελικού σχεδίου, όσο και στη συνέχιση
του σχετικού δημόσιου διαλόγου.
Επιπλέον, το επόμενο
διάστημα αναμένεται η κατάθεσή του, προς συζήτηση, στο ελληνικό Κοινοβούλιο.
4ον. Η Επερώτηση
υποστηρίζει ότι η Κυβέρνηση επέδειξε έλλειψη βούλησης να προωθήσει πολιτικές
βιώσιμης ανάπτυξης και κοινωνικής συνοχής, με έμφαση στον άνθρωπο, την υγεία
και το περιβάλλον.
Η πραγματικότητα είναι
διαφορετική.
Οι βασικές προτεραιότητες
του Εθνικού Σχεδίου κινούνται προς την κατεύθυνση υλοποίησης τέτοιων πολιτικών,
ενώ, τόσο πριν όσο και κατά τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης, σχεδιάσαμε και
υλοποιούμε πολιτικές που ενέχουν το στοιχείο της βιώσιμης ανάπτυξης και της κοινωνικής
δικαιοσύνης.
Συγκεκριμένα:
§
Ενισχύουμε, περισσότερο τους χαμηλόμισθους, με την αποζημίωση ειδικού
σκοπού.
§
Επεκτείνουμε επιδόματα ανεργίας.
§
Στηρίζουμε τους μακροχρόνια ανέργους στο πλαίσιο του προγράμματος για τη
δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
§
Ενισχύουμε δράσεις του ΟΠΕΚΑ, με αυξημένο κατά 600 εκατ. ευρώ το ύψος των
κοινωνικών επιδομάτων για το 2021.
§
Ενισχύουμε τα προγράμματα κοινωνικού τουρισμού.
§
Χορηγούμε διευρυμένο επίδομα θέρμανσης, προκειμένου να διευκολυνθούν τα
ευάλωτα νοικοκυριά.
§
Υλοποιούμε πρόγραμμα κρατικής επιδότησης της δόσης δανείου, για ενήμερα και
μη νοικοκυριά.
§
Ενισχύουμε, με επιπλέον πόρους, από το αποθεματικό της χώρας, τις δομές της
δημόσιας υγείας.
§
Ψηφίσαμε διατάξεις για την υπερ-απόσβεση δαπανών έρευνας και ανάπτυξης και
την υπερ-έκπτωση επενδύσεων σε πράσινη οικονομία ενέργεια και ψηφιοποίηση.
Συνολικά, για τη συστηματική στήριξη των πιο ευάλωτων
συμπολιτών μας, ο Προϋπολογισμός του 2021 όχι μόνο δεν προβλέπει κατάργηση
υφιστάμενων επιδομάτων, αλλά τουναντίον είναι αυξημένος κατά 22%, σε σύγκριση
με πέρυσι.
5ον. Η
Επερώτηση υποστηρίζει ότι αποτελεί πρόβλημα η μη κατάθεση του Μεσοπρόθεσμου
Προγράμματος Δημοσιονομικής Πολιτικής.
Η πραγματικότητα
είναι διαφορετική.
Η Ευρωπαϊκή
Επιτροπή, από τις 6 Απριλίου 2020, με οδηγία της σχετικά με τα Προγράμματα
Σταθερότητας και Σύγκλισης, επέτρεψε, κατ’ εξαίρεση, σε όλα κράτη-μέλη, τον
δημοσιονομικό προγραμματισμό μόνο για τα έτη 2020-2021, λόγω της αβεβαιότητας
που επήλθε από την πανδημία.
Γι’ αυτό τον λόγο
δεν καταρτίστηκε Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Πολιτικής.
Ωστόσο καταρτίστηκε
και υποβλήθηκε το Πρόγραμμα Σταθερότητας, που καλύπτει την περίοδο 2020-2021.
6ον. Η Επερώτηση υποστηρίζει ότι τα μέτρα στήριξης των
εργαζομένων είναι ελλιπή.
Η πραγματικότητα είναι
διαφορετική.
Η Κυβέρνηση έθεσε, ως πρώτη
προτεραιότητα, τη διατήρηση θέσεων απασχόλησης και την προστασία, όσο είναι
εφικτό, των εισοδημάτων των εργαζομένων.
Και τα κατάφερε
ικανοποιητικά, καλύτερα από πολλές άλλες χώρες.
Σε ό,τι αφορά τη διατήρηση
θέσεων απασχόλησης, όλες οι εγχώριες και διεθνείς εκθέσεις και στοιχεία
αναγνωρίζουν την αποτελεσματικότητα των κυβερνητικών παρεμβάσεων.
Ενώ, σε ό,τι αφορά τα
εισοδήματα των εργαζομένων, πρόσφατη ευρωπαϊκή έρευνα αποδεικνύει ότι, μετά τα
κυβερνητικά μέτρα στήριξης αυτών, η απώλεια περιορίζεται σημαντικά, ιδιαίτερα για
τα χαμηλά εισοδήματα.
Αυτό οφείλεται στην
υλοποίηση μέτρων διατήρησης και τόνωσης της απασχόλησης, όπως είναι η
αποζημίωση ειδικού σκοπού, το πρόγραμμα «ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ» και η κάλυψη των
ασφαλιστικών εισφορών για τη δημιουργία 100.000 νέων θέσεων εργασίας.
Και το σημαντικότερο, η διατήρηση
των θέσεων εργασίας τέθηκε ως ρήτρα για την κρατική συνδρομή προς τις
επιχειρήσεις, κάτι που αποτυπώθηκε και νομοθετικά, αντίθετα με πολλές άλλες
ευρωπαϊκές χώρες.
Στο σημείο αυτό να σημειώσω
ότι η Κυβέρνηση προχώρησε, πρόσφατα, στην κατάθεση αιτήματος προς την Ευρωπαϊκή
Επιτροπή για την διάθεση πρόσθετων – αδιάθετων σε ευρωπαϊκό επίπεδο –
πόρων από το πρόγραμμα SURE.
Όλα αυτά αποδεικνύουν ότι η
οικονομική πολιτική έχει στηρίξει αποτελεσματικά, στο μέτρο πάντα του εφικτού,
τα εισοδήματα εργαζομένων και την αγορά εργασίας.
Στήριξη που συνεχίζεται με επιπλέον
μέτρα, όπως είναι η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών και η κατάργηση της
ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης.
7ον. Η Επερώτηση
υποστηρίζει ότι η Κυβέρνηση ήταν απρόθυμη να κατευθύνει πόρους, ιδιαίτερα τους
ευρωπαϊκούς, προς τις επιχειρήσεις, και πιο συγκεκριμένα προς τις πολύ μικρές
και τις μικρομεσαίες.
Η πραγματικότητα είναι
διαφορετική.
Η Κυβέρνηση έδωσε ιδιαίτερη
έμφαση στη στήριξη των επιχειρήσεων,
με πολλά μέτρα και εργαλεία, όπως είναι:
1ο. Η Επιστρεπτέα Προκαταβολή.
Η επιτυχία του μέτρου αποτυπώνεται στον μεγάλο
αριθμό επιχειρήσεων, ελεύθερων επαγγελματιών και αυτοαπασχολούμενων που
ωφελήθηκαν και ωφελούνται από τους διαδοχικούς κύκλους αυτής της κρατικής
ενίσχυσης.
Συγκεκριμένα, από τους 5 πρώτους κύκλους του
χρηματοδοτικού εργαλείου, θα διοχετευτεί στην αγορά ρευστότητα συνολικού ύψους 7
δισ. ευρώ. Μέχρι σήμερα, έχουν ενισχυθεί 482.271 μοναδιαίοι δικαιούχοι.
Εκ των οποίων, οι 439.200 – δηλαδή το 91% των
ωφελούμενων – έλαβαν συνολικό ποσό – ο καθένας – έως 20.000 ευρώ, που ήταν,
κυρίως, μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Και θα ακολουθήσει και 6ος κύκλος, τον
Μάρτιο.
2ο. Τα χρηματοδοτικά εργαλεία του Ταμείου Εγγυοδοσίας της Ελληνικής
Αναπτυξιακής Τράπεζας και του Ταμείου Επιχειρηματικότητας (ΤΕΠΙΧ ΙΙ).
Συνολικά, μέχρι στιγμής, έχουν
διατεθεί στην αγορά 6,6 δισ. ευρώ από αυτά τα δύο εργαλεία.
Πιο αναλυτικά, από το ΤΕΠΙΧ ΙΙ
έχουν δοθεί, κατά κύριο λόγο σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, 1,9 δισ. ευρώ.
Μάλιστα, στο τελευταίο
υποπρόγραμμα, ο μέσος όρος της χρηματοδότησης κυμαίνεται περίπου στις 60.000
ευρώ.
Όσον αφορά, δε, το Ταμείο
Εγγυοδοσίας, περισσότερα από 4,6 δισ. ευρώ έχουν χορηγηθεί στις επιχειρήσεις, εκ
των οποίων 2,5 δισ. ευρώ σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Ειδικότερα, ο 2ος κύκλος
του προγράμματος, έχει πολύ μεγαλύτερο χαρτοφυλάκιο για τις μικρομεσαίες
επιχειρήσεις, ενώ το ποσοστό εγκρίσεων γι’ αυτές έχει προσεγγίσει το 82%.
Τέλος, σύμφωνα με τα στοιχεία της
Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, το 75% των εγκεκριμένων δανείων αφορά κλάδους,
όπως είναι το χονδρικό και λιανικό εμπόριο, η επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων,
η μεταποίηση και οι δραστηριότητες υπηρεσιών παροχής καταλύματος και υπηρεσιών
εστίασης.
Κλάδοι που, κατά τη διάρκεια της
πανδημίας, υπέστησαν σημαντικές απώλειες.
Συνολικά, αξίζει να σημειωθεί ότι η Ελληνική
Αναπτυξιακή Τράπεζα, το 2020, εκταμίευσε 10πλάσια δάνεια έναντι της περιόδου 2014-2019
και 4 φορές περισσότερα δάνεια από τη δεκαετία 2010-2019.
3ο. Η επιδότηση τόκων υφιστάμενων
δανείων επιχειρήσεων οι οποίες ανήκουν σε πληττόμενους κλάδους.
Στη
δράση έχουν ήδη ενταχθεί 22.998 επιχειρήσεις (μοναδιαίοι Α.Φ.Μ.), με συνολικό
ποσό ενίσχυσης 312,2 εκατ. ευρώ, για την επιδότηση τόκων 54.686 υφιστάμενων
δανείων.
4ο. Η αποζημίωση Ειδικού Σκοπού για τις πληττόμενες
επιχειρήσεις, στην πρώτη φάση της πανδημίας.
Μέσω του μέτρου διατέθηκαν συνολικά 494,3 εκατ.
ευρώ στην αγορά.
5ο. Η αναστολή πληρωμής δόσεων τραπεζικών δανείων, σε
συνεννόηση με την Ελληνική Ένωση Τραπεζών, για τις επιχειρήσεις που υπέστησαν
ζημία λόγω της πανδημίας, έως τον Μάρτιο του 2021.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ειδικής Γραμματείας
Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους και της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, από την αρχή
της υγειονομικής κρίσης έως τα τέλη Δεκεμβρίου του 2020, δόθηκε η δυνατότητα
αναστολής πληρωμής δανείων από τις τράπεζες και τις εταιρείες διαχείρισης
απαιτήσεων σε 405.473 δάνεια, συνολικού ύψους 28,4 δισ. ευρώ.
Επιπρόσθετα, από τον Ιούλιο του 2019 έως τα τέλη
Δεκεμβρίου του 2020, ρυθμίστηκαν επιτυχώς 396.621 δάνεια, στεγαστικά,
καταναλωτικά και επιχειρηματικά, συνολικού ύψους 21,2 δισ. ευρώ.
Σε αυτό το σημείο να τονίσω ότι, για τη
συστηματικότερη και πιο στοχευμένη συλλογή, επεξεργασία και δημοσιοποίηση
στοιχείων παροχής ρευστότητας, προκειμένου να υπάρξει ορθότερη παρακολούθηση,
αξιολόγηση και βελτίωση των υφιστάμενων χρηματοδοτικών εργαλείων, καθώς και
σχεδιασμός νέων, έχει δημιουργηθεί το Παρατηρητήριο Ρευστότητας.
Ενώ έχει συσταθεί και το Συμβούλιο Ρευστότητας, που
αποτελεί το αρμόδιο όργανο για την ορθή και ομαλή λειτουργία του
Παρατηρητηρίου.
Ήδη η πρώτη του συνεδρίαση πραγματοποιήθηκε προχθές.
6ο. Οι αναστολές φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων νοικοκυριών και
επιχειρήσεων μέχρι τον Απρίλιο, και η ρύθμισή τους σε 12 άτοκες δόσεις ή σε 24
δόσεις με χαμηλό επιτόκιο.
7ο. Η κάλυψη των ασφαλιστικών
εισφορών επί του ονομαστικού μισθού, και των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών
εργαζόμενων στις εποχικές επιχειρήσεις.
8ο. Η μείωση, ή ακόμα και ο
μηδενισμός, της προκαταβολής φόρου για τις επιχειρήσεις, καθώς και η μείωση ΦΠΑ
στις μεταφορές και στην εστίαση.
9ο. Η μείωση του ενοικίου για τις
επιχειρήσεις που παρέμειναν κλειστές με απόφαση του Κράτους.
Ειδικά για τους μήνες Ιανουάριο
και Φεβρουάριο οι επιχειρήσεις αυτές απαλλάχθηκαν πλήρως από την καταβολή του
ενοικίου, το 80% του οποίου καταβάλλεται, αφορολόγητα, στους ιδιοκτήτες των
ακινήτων από το Κράτος (σχετική διάταξη την επόμενη εβδομάδα).
10ο. Η αναστολή
πληρωμών αξιογράφων και η πρόβλεψη χορήγησης διευκολύνσεων στους κομιστές αυτών
(σχετική διάταξη την επόμενη εβδομάδα).
11ο. Η
μείωση των ασφαλιστικών εισφορών και της εισφοράς αλληλεγγύης.
Μειώσαμε,
για πρώτη φορά μετά από σχεδόν μια δεκαετία, κατά 4 ποσοστιαίες μονάδες τις
ασφαλιστικές εισφορές των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα.
Το μέτρο
θα ωφελήσει πάνω από 2 εκατομμύρια εργαζόμενους, και εκατοντάδες χιλιάδες επιχειρήσεις.
Παράλληλα,
καταργήσαμε την εισφορά αλληλεγγύης για εισοδήματα από τον ιδιωτικό τομέα.
12ο. Τέλος,
το Υπουργείο Οικονομικών, όπως έχει καταστεί
σαφές, αξιοποιεί και επιστρατεύει όλα τα διαθέσιμα εργαλεία και καθεστώτα που του
παρέχει το ευρωπαϊκό πλαίσιο και ταιριάζουν με την εγχώρια οικονομική και
επιχειρηματική πραγματικότητα.
Σε αυτό το πλαίσιο, όπως
είχα προαναγγείλει προ εβδομάδων στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου,
προχωράμε στην αξιοποίηση του άρθρο 3.12 του Προσωρινού Πλαισίου της Ευρωπαϊκής
Ένωσης για τις κρατικές ενισχύσεις.
Συγκεκριμένα, με διάταξη νόμου
που κατατίθεται άμεσα στη Βουλή, διαμορφώνεται ένα προσωρινό μέτρο κρατικής
ενίσχυσης επιχειρήσεων, με τη μορφή επιδότησης παγίων δαπανών.
Σε επιχειρήσεις που
επλήγησαν οικονομικά, θα δύναται να χορηγείται ενίσχυση, με τη μορφή της
«επιδότησης παγίων δαπανών», στο πλαίσιο της στήριξης για μη καλυπτόμενες
πάγιες δαπάνες επιχειρήσεων.
Θα αφορά επιχειρήσεις κλάδων
που επλήγησαν, που εμφάνισαν μείωση τζίρου κατά την περίοδο της πανδημίας, αλλά
και είχαν και ζημιά την προηγούμενη χρονιά, καθώς δεν κατάφεραν να καλυφθούν οι
πάγιες δαπάνες που έχουν.
Προς αυτή την κατεύθυνση,
προχωρά εντατικά η τεχνική προετοιμασία του νέου μέτρου από τα στελέχη του
Υπουργείου Οικονομικών, καθώς και οι συζητήσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Παράλληλα, συμμετέχουμε, με
προτάσεις, στις διαπραγματεύσεις για την επικαιροποίηση, βελτίωση και επέκταση
του Προσωρινού Πλαισίου των κρατικών ενισχύσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, που
είναι, πάλι, σε εξέλιξη.
Διαπραγματεύσεις για
υψηλότερα ανώτατα όρια χρηματοδότησης και νέα, καλύτερα, δεδομένα για τις
επιχειρήσεις.
Κυρίες
και Κύριοι Συνάδελφοι,
Τα
προαναφερθέντα αποδεικνύουν ότι η Κυβέρνηση έχει στηρίξει ουσιαστικά την
επιχειρηματική κοινότητα, ώστε οι επιπτώσεις της υγειονομικής κρίσης να είναι
όσο το δυνατόν μικρότερες και αναστρέψιμες.
Έλαβε
μέτρα που απέτρεψαν «λουκέτα», ενισχύοντας τη ρευστότητα των επιχειρήσεων και
στηρίζοντας, παράλληλα, την απασχόληση.
Και αυτό
έχει αναγνωριστεί από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, όπως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η
οποία έχει επισημάνει ότι «τα δημοσιονομικά μέτρα που έλαβε η Κυβέρνηση
αναμένεται να αποσοβήσουν ευρείας κλίμακας απολύσεις και πτωχεύσεις».
Πράγματι,
σύμφωνα με τα στοιχεία του ΓΕΜΗ, το 2020, παρά την υγειονομική κρίση, ο αριθμός
των επιχειρήσεων που έκλεισαν είναι αισθητά μικρότερος σε σχέση με το 2019, ενώ
– την ίδια περίοδο – ο αριθμός των νέων επιχειρήσεων ήταν τριπλάσιος.
Η
Κυβέρνηση, ωστόσο, δεν θα σταματήσει εδώ.
Συνεχίζει
και θα συνεχίσει να βρίσκεται δίπλα στις επιχειρήσεις, λειτουργώντας με
μεθοδικότητα, αποτελεσματικότητα, διαφάνεια και αίσθημα δικαίου.
8ον.
Η Επερώτηση υποστηρίζει ότι με το νέο θεσμικό πλαίσιο ρύθμισης οφειλών και παροχής
2ης ευκαιρίας προωθείται η μεταβίβαση της περιουσίας των πολιτών.
Η πραγματικότητα είναι διαφορετική.
Το νέο ενιαίο θεσμικό πλαίσιο έχει ως στόχο
την αποφυγή της πτώχευσης.
Γι’ αυτό
περιέχει δύο άξονες: την πρόληψη της πτώχευσης, μέσω της δημιουργίας του
μηχανισμού έγκαιρης προειδοποίησης, και την αντιμετώπιση αυτής, μέσω του
εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών.
Εφόσον ο
οφειλέτης ρυθμίσει όλες τις οφειλές του, σε έως 240 δόσεις, τότε διασώζει
ολόκληρη την περιουσία του.
Εάν, ωστόσο,
ένας οφειλέτης αδυνατεί να εξοφλήσει τα χρέη του, ακόμη και με ευνοϊκή ρύθμιση,
σε έως 20 έτη, τότε στην πράξη έχει ήδη πτωχεύσει.
Και το
σημαντικό είναι ότι, σε αυτή την περίπτωση, ο νόμος προβλέπει την απαλλαγή του
από όλες τις οφειλές, εφόσον δεν είναι δόλιος, έτσι ώστε να λάβει μια 2η
ευκαιρία.
Κατ’ αυτόν
τον τρόπο, το βάρος των οφειλών παύει να μετακυλίεται στις επόμενες γενιές, οι
οποίες μέχρι σήμερα οδηγούνταν στην αποποίηση κληρονομίας, και ο οφειλέτης
αποκτά μια πραγματική 2η ευκαιρία, για να κάνει ένα νέο ξεκίνημα,
χωρίς χρέη.
Παράλληλα, προβλέπονται
και συγκεκριμένα μέτρα κοινωνικής πρόνοιας για τα ευάλωτα νοικοκυριά.
Όσον αφορά το πρόγραμμα
ΓΕΦΥΡΑ, το οποίο παρέχει στήριξη, μέσω κρατικής επιδότησης, σε δανειολήπτες,
μεταξύ των οποίων και ενήμεροι, που πλήττονται από τις οικονομικές συνέπειες
της πανδημίας του κορονοϊού και έχουν δάνεια με προσημείωση/υποθήκη στην 1η κατοικία,
σημειώνω ότι:
§
Υποβλήθηκαν 160.477 αιτήσεις μέχρι τη λήξη της παραταθείσας προθεσμίας,
τέλος Οκτωβρίου.
§
Έχουν ήδη λάβει έγκριση, μέχρι τέλος Δεκεμβρίου, 74.420 αιτήσεις.
§
Επιδοτήθηκαν 58.160 δάνεια και 39.338 δικαιούχοι.
Το συνολικό ποσό
της κρατικής επιδότησης που έχει καταβληθεί στους δικαιούχους του προγράμματος
ανέρχεται στα 23,2 εκατ. ευρώ.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Αυτή είναι η πραγματικότητα, μακριά από θριαμβολογίες
και κινδυνολογίες.
Ζούμε μέσα στην οικονομία και την κοινωνία, και όχι σε «γυάλινους
πύργους».
Κατανοούμε τους προβληματισμούς, ακούμε το σφυγμό, αντιλαμβανόμαστε τις
δυσκολίες, σεβόμαστε τις αγωνίες της κοινωνίας.
Έχουμε συναίσθηση της ευθύνης.
Αντιδρούμε με αμεσότητα.
Διαχειριζόμαστε, με ταχύτητα και ευελιξία, τις
συνέπειες της κρίσης.
Ενεργούμε με ψύχραιμη, καθαρή και συγκροτημένη σκέψη.
Επιδιώκουμε να ελαχιστοποιούμε τα λάθη και να
περιορίζουμε τις παραλείψεις, μέσα σε αυτές τις πρωτόγνωρες συνθήκες.
Επιδεικνύουμε, μαζί με την κοινωνία, υπομονή.
Αναδεικνύουμε αντοχές.
Ωστόσο, δεν τρέφουμε αυταπάτες.
Οι επόμενοι μήνες θα είναι δύσκολοι.
Η επιστροφή στην κανονικότητα θα είναι σταδιακή, όχι
άμεση.
Ωστόσο, μαζί με τις προκλήσεις, αναδεικνύονται και
ευκαιρίες.
Ευκαιρίες τις οποίες ως χώρα οφείλουμε, με δυναμισμό,
να αξιοποιήσουμε.
Μαζί με τα συγκριτικά
πλεονεκτήματά μας, ιστορικά, γεωπολιτικά, περιβαλλοντικά, και
γεωγραφικά.
Μαζί με το καλά εκπαιδευμένο και καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό.
Και μαζί με τα «όπλα» για την
αντιμετώπιση της νόσου, στο πεδίο των εμβολιασμών.
Πάνω σε αυτά
πρέπει να στηριχτούμε, με αυτοπεποίθηση, ώστε η χώρα μας να καταφέρει να
ξεπεράσει τον σκόπελο της υγειονομικής κρίσης και να εισέλθει σε τροχιά υψηλής,
διατηρήσιμης, έξυπνης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης, θέτοντας τα θεμέλια για
ένα μέλλον ευημερίας, αντάξιο των ευκαιριών και των δυνατοτήτων που δικαιούνται
οι επόμενες γενιές.