Στέφανος Σταμέλλος: ΝΕΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ για τις Μελέτες Ωρίμανσης των ΜΕΑ

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέστειλε πρόσφατα επιστολή στην Περιφέρεια Πελοποννήσου και το Υπουργείο Ανάπτυξης σχετικά με τη ΣΔΙΤ για τις Μονάδες Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ) Πελοποννήσου. Η επιστολή αυτή τάραξε τα νερά και αλλάζει, όπως φαίνεται, τα δεδομένα στις Μελέτες Ωρίμανσης των Έργων των ΜΕΑ σε όλη την Ελλάδα. Κανείς δεν μπορεί να αγνοήσει το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απορρίπτει ουσιαστικά τη χρηματοδότηση του σχεδίου διαχείρισης των απορριμμάτων της Πελοποννήσου ως ασύμβατο με τις κοινοτικές οδηγίες. Αυτό παρασύρει όλα τα ανάλογα σχέδια διαχείρισης της χώρας, που προσδοκούν ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, και τα οποία δεν προσαρμόστηκαν στις αρχές της Κυκλικής Οικονομίας.

Υπογραμμίζουμε ότι οι βασικές παρατηρήσεις της κομισιόν για τη ΣΔΙΤ Πελοποννήσου είναι αναφορικά με την υπερ-κοστολόγηση και την υπερ-διαστασιολόγηση των μονάδων, αλλά και τη μη συμμόρφωση με τις οδηγίες 850/2018 και 851/2018, με το πακέτο δηλαδή της Κυκλικής Οικονομίας. Το αποτέλεσμα αντικειμενικά οδηγεί σε νέες καθυστερήσεις και ανατρέπει τις εξαγγελίες της κυβέρνησης για τα δεκαεφτά έργα, τα οποία έπρεπε να ξεκινήσουν εντός του 2020.  Ο ίδιος ο πρωθυπουργός είχε ανακοινώσει πως μέχρι τον φετινό Δεκέμβριο θα είχαν προκηρυχθεί οι διαγωνισμοί σε Δυτική Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Βόλο, Λαμία, Βόρειο Εβρο, Λέσβο, Χαλκίδα, Λάρισα, Ηράκλειο, Αγρίνιο, Σητεία, Χερσόνησο, Μύκονο, Φωκίδα, Ανδρο, Τήνο και Κεφαλονιά.

Σε ό,τι αφορά στα δικά μας: Η Μελέτη Ωρίμανσης του έργου της ΜΕΑ Λαμίας έχει προκηρυχθεί από τον Μάρτη το 2018 και ακόμα δεν έχει παραδοθεί, ενώ είχε κανονικά 4 μήνες χρόνο ολοκλήρωσης του μελετητικού αντικειμένου... Όλο αναβολή στην αναβολή είναι, εντάσσεται και απεντάσσεται σε προγράμματα του ΕΣΠΑ και παίρνει διαρκείς παρατάσεις. Δικαιούχος και φορέας υλοποίησης της πράξης είναι ο Περιφερειακός ΦΟΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας ενώ χρονικός στόχος για την υλοποίησή της έχει οριστεί τελικά για τις 27/10/2020. Δείτε εδώ τις εντάξεις και απεντάξεις:

Στις 29.11.2017 έχουμε την αρχική απόφαση, του Υπ Οικονομίας και Ανάπτυξης, ένταξης της Πράξης «ΜΕΛΕΤΕΣ ΩΡΙΜΑΝΣΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ (ΜΕΑ) ΚΑΙ ΧΥΤΥ ΛΑΜΙΑΣ» στον Άξονα Προτεραιότητας «ΤΕΧΝΙΚΗ ΣΥΝΔΡΟΜΗ ΤΑΜΕΙΟΥ ΣΥΝΟΧΗΣ» του Ε.Π. «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» https://www.ymeperaa.gr/images/apofaseis-entaxhs/axones/16/16_5010186.pdf

Στις 1.2.2019 1η τροποποίηση https://www.ymeperaa.gr/images/apofaseis-entaxhs/axones/16/16_5010186_1h_trop.pdf

Στις 4.7.2019 2η τροποποίηση https://www.ymeperaa.gr/images/apofaseis-entaxhs/axones/16/16_5010186_2h_trop.pdf

Στις 14.7.2020 3η τροποποίηση https://www.ymeperaa.gr/images/apofaseis-entaxhs/axones/16/16_5010186_3h_trop.pdf, όπου αναφέρεται «παράταση της λήξης πράξης ως 27.10.2020 αντί 14.03.2020 λόγω διοικητικών καθυστερήσεων». Και αυτό αφορά μόνο στις μελέτες, οπότε μπορούμε να φανταστούμε ότι το χρονικό διάστημα για την αδειοδότηση του έργου, το διαγωνισμό για την ανάθεση του και την τελική υλοποίηση του, επιεικώς θα φτάσει την πενταετία. 

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η πρόβλεψη που περιέχεται στο Τεύχος Τεχνικών Δεδομένων της Προκήρυξης του έργου, όπου μιλάνε για ποσοστό ανάκτησης ανακυκλώσιμων 24% στη ΜΕΑ από τα σύμμεικτα. Η Κομισιόν στο μεταξύ στην επιστολή της για τις ΣΔΙΤ Πελοποννήσου σημειώνει ότι «ο ανάδοχος είναι υπερβολικά αισιόδοξος όταν υπολογίζει ότι θα έχει 15% του όγκου απορριμμάτων προδιαλεγμένο» (The Beneficiary uses an over-optimistic assumption for the recyclable waste separation and preparation for re-use and recycling from the mixed municipal waste flow. It assumes that ca. 15% of the overall incoming waste flow will be prepared for re-use and recycling (paper, plastic, glass, metals). Εδώ παραείναι αισιόδοξοι και θα τους αιφνιδιάσουν ευχάριστα… ή θα τρέξουν να κάνουν διορθώσεις στα τεύχη δημοπράτησης…

Η Κομισιόν βάζει και ζήτημα ύψους του κόστους της επένδυσης, που πρέπει να είναι γύρω στα 300-350 ευρώ ανά τόνο επεξεργασίας. Αυτό σημαίνει ότι η ΜΕΑ Λαμίας με τη δυναμικότητα των 40 χιλ τόνων αποβλήτων, πρέπει να έχει προϋπολογισμό 12-15 εκ και όχι 28 εκ. Ελπίζουμε να τα βλέπει αυτά το ΥΜΕΠΕΡΑΑ, που χρηματοδοτεί το έργο. Επίσης πρέπει η πρόταση να παρουσιάζει σταδιακή αύξηση στα ποσοστά ανάκτησης από Διαλογή στην Πηγή και σταδιακή μείωση των υπολειμμάτων. Δεν μπορεί τα νούμερα να είναι σταθερά σε βάθος 20ετίας - 30ετίας, γιατί προκύπτει ότι δεν θα γίνουν προσπάθειες εφαρμογής πολιτικών πρόληψης, ανακύκλωσης κλπ με βάση την ιεράρχηση των στόχων.

Εν κατακλείδι, αυτό που διαπιστώνει κανείς είναι ότι η συζήτηση σήμερα εξαντλείται στις ΜΕΑ και αύριο στις μονάδες καύσης, οι οποίες φαίνεται ότι προωθούνται, και όχι στη Διαλογή στην Πηγή και στην Ανακύκλωση, στα Πράσινα Σημεία και στις Μονάδες Κομποστοποίησης, όπως θα έπρεπε. Και η επιστολή της Κομισιόν δείχνει ότι δεν θα προχωρήσει κανένα έργο, αν δεν κάνουμε αυτό που ζητάνε.

Λαμία, 11.8.2020

Στέφανος Σταμέλλος

http://www.e-ecology.gr

https://www.facebook.com/stefanos.stamellos