ΓΡΑΦΕΙ Ο ΗΛΙΑΣ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ | Στις 23 Αυγούστου 1973 ταξίδεψα μ' έναν σκυλοπνίχτη από τον Βόλο στη Σκιάθο. Φυσικά, το πρώτο μου μέλημα ήτο να πάω στο νεκροταφείο για να Ιδώ του τάφους του Παπαδιαμάντη και του Μωραϊτίδη. Ο τάφος του Παπαδιαμάντη (βρισκότανε δίπλα στην πόρτα του νεκροταφείου) είχε ένα φτωχικό περίφραγμα από μαύρα καδρονάκια. Λίγο παραπέρα ήτο το μαρμαρένιο μνήμα του Μωραϊτίδη. Πέρσι έτυχε ν' ακούσω πως ανακαίνισαν τον τάφο του Παπαδιαμάντη. Επειδή γνωρίζω τις καταστροφές που κρύβουν οι λέξεις ανακαίνιση και αναπαλαίωση, ανήσυχος, παρακάλεσα τον εκδότη Βασίλη Τομανά να μάθει τί ακριβώς συνέβη. Ο Τομανάς, αφού πήγε από την Σκόπελο στη Σκιάθο, μου έγραψε πως στον τάφο και το σπίτι-μουσείο του Παπαδιαμάντη έγινε μια σεμνή και διακριτική δουλιά. Ο Τομανάς με εφοδίασε με σχετικές φωτογραφίες, όπου είδα τον ανακατασκευασμένο τάφο του Παπαδιαμάντη, που τον φρόντισαν με εξαιρετική επιμέλεια. Τον παλιό τάφο τον σχεδίασα το 1973 και τον δημοσίευσα, το 1979, στο λεύκωμα The Graves of Greece (σελίδα 110). O παλιός τάφος δεν είχε ξύλινο σταυρό (προφανώς είχε σαπίσει) ενώ είχε μιά κρεμαστή καντήλα. Τώρα πρόσθεσαν έναν ξύλινο σταυρό με καλόγουστη επιγραφή, αλλά ξεχάσανε την καντήλα. Ο τάφος του Παπαδιαμάντη δεν είναι παρά ένα τιμητικό κενοτάφιο. Μετά την ανακομιδή, άφησαν τα κόκαλα του διηγηματογράφου σε κάποιο εκκλησάκι. Ο ζωγράφος Νίκος Παραλής, γιος του εξαίσιου ζωγράφου Γιώργου Παραλή (η Εθνική Πινακοθήκη εδέησε να αποχτήσει ένα έργο του), είχε δει την κάρα του Παπαδιαμάντη σ' ένα γουβωτό παραθυράκι μιας εκκλησίας. Τώρα, ο Τομανάς με διαβεβαίωσε ότι η κάρα φυλάγεται στην εκκλησία της Παναγίας της Λιμνιάς. Μακάρι... Κυκλοφορούν πολλές μπούρδες άμαθων και ημιμαθών για τον Παπαδιαμάντη. Ο τίτλος του Κοσμοκαλόγερου, που του κολλήσανε, είναι χυδαίος. Αυτός ο τίτλος είναι το άλλοθι της αστικής τάξης, που άφησε τον ταπεινωμένο πεζογράφο μας να ψοφάει από την πείνα. Διάφορα γράφουν για την ιστορική τάχα μοναδική φωτογραφία της Δεξαμενής και ότι ό Παπαδιαμάντης δεν άφηνε να τον φωτογραφίσουν κτλ. Ο Παπαδιαμάντης δεν ήτο σεμνός. Ο Παπαδιαμάντης ήτο ένας στραπατσαρισμένος φτωχομπινές. Στην Δεξαμενή έκανε νάζια, όμως, τελικώς, δέχτηκε να του βγάλουν τρεις πόζες, αφού βεβαίως πήρε μιά παπαδίστικη υποκριτική στάση, με σταυρωμένα χέρια. Εκείνη την εποχή ο Βλαχογιάννης φιλοξενούσε τον αιωνίως άφραγκο Παπαδιαμάντη στο σπίτι του, που βρισκότανε στην σημερινή γωνία Φωκυλίδου-Βουκουρεστίου. Ήτανε ένα μικρό σπιτάκι πάνω σε ανάχωμα. Ήξερα πολύ καλά το σπίτι του Βλαχογιάννι, γιατί κατοικούσα απέναντι. Τα τελευταία χρόνια ορισμένοι κριτικοί επανέρχονται σε κάποιες παλιότερες θέσεις, σύμφωνα με τις οποίες ο Παπαδιαμάντης είναι εφάμιλλος με τον Ντοστογιέφσκι, και, ότι τα μυθιστορήματα του είναι αριστουργήματα. Ούτε το ένα, ούτε το άλλο αληθεύουν. Ο Παπαδιαμάντης είναι πολύ καλός συγγραφέας του ελληνικοί χώρου. Όσο για τα πρώτα του μυθιστορήματα είναι βαρετές και ανούσιες επιφυλλίδες γαλλικού τύπου. Νομίζω πως το ωραιότερο μνημείο για τον Παπαδιαμάντη το έστησε ο Ν.Δ. Τριανταφυλλούλας με του τέσσερεις τόμους των Απάντων που μας χάρισε.
from ανεμουριον https://ift.tt/3clwKNC
via IFTTT