H απαίτηση των Γερμανών για επιβολή νέων μνημονίων με αφορμή τον κορονοϊό δεν οδηγεί απλώς σε οικονομικό αδιέξοδο. Αυτή τη φορά απειλεί να τινάξει κυριολεκτικά στον αέρα την Ευρωπαϊκή Ένωση και να επιταχύνει τη αποσύνθεσή της. Αν τη δεκαετία που πέρασε το οικοδόμημα παρά τους κραδασμούς άντεξε, η δυναμική που αναπτύσσεται πλέον είναι ανεξέλεγκτη. Ήδη αυτή η εβδομάδα θεωρείται πολύ κρίσιμη καθώς Ιταλία και Ισπανία έδωσαν δεκαήμερη προθεσμία στην Γερμανία "να σοβαρευτεί" ενώ είναι πολύ σημαντικό ότι η Ελλάδα σε αντίθετη με το παρελθόν τούτη τη φορά βρίσκεται, τουλάχιστον μέχρι στιγμής, στη σωστή πλευρά...
Το Βερολίνο ακολουθεί αμετανόητο την ίδια συνταγή, όπως έκανε από την αρχή της οικονομικής κρίσης το 2009. Αυτό που δεν κατάφερε πάντως τότε, μολονότι το προσπάθησε πολύ, ήταν να υποτάξει την Ιταλία φορώντας της
μνημονιακές χειροπέδες, όπως έκανε στον υπόλοιπο ευρωπαϊκό Νότο. Με την αλαζονεία της οικονομικής υπερδύναμης και δίχως να έχει πάρει τελικά τα αναγκαία διδάγματα από τους
δύο παγκόσμιους πολέμους, θεωρεί ότι τώρα η κρίση του κορονοϊού της δίνει τη δυνατότητα να ολοκληρώσει επιτέλους το σχέδιο της για την γερμανική Ευρώπη.
Όπως και παλαιότερα, το πρόβλημα στην Γερμανία δεν έχει να κάνει μόνο με την
Μέρκελ ή τον
Σόιμπλε. Ολόκληρο σχεδόν το κομματικό σύστημά της και η συντριπτική πλειονότητα της κοινής γνώμης της εμφορείται από αυτές τις αντιλήψεις οι οποίες παίρνουν το χαρακτήρα εθνικής πολιτικής. Είναι απολύτως ενδεικτικό ότι ο υπουργός Οικονομίας -και δεξί χέρι της κ. Μέρκελ-
Peter Altmaie απαντώντας σε κοινοβουλευτική ερώτηση τις προηγούμενες ημέρες απέρριψε, πριν ακόμη συγκληθεί η Σύνοδος Κορυφής, την έκδοση ευρωομολόγου και ξεκαθάρισε ότι σε περίπτωση ενεργοποίησης του ESM θα ισχύουν
«αυστηρές προϋποθέσεις κατάλληλες για το επιλεγμένο χρηματοδοτικό μέσο», προσφέροντας "προληπτικές πιστωτικές γραμμές" στα κράτη που πλήττονται όπως η Ιταλία. Για την απάντηση αυτή που παραπέμπει ευθέως σε μνημόνια πανηγύρισε μέχρι και ο βουλευτής των (θεωρητικά αντιπολιτευόμενων) Πρασίνων
Danyal Bayaz, που είχε θέσει το ερώτημα, λέγοντας ότι "αυτό είναι καλό" διότι "θα ανακουφίσει από τις οικονομικές συνέπειες...".
Όπως αναφέρουν πηγές από το Βερολίνο, η Γερμανία δρα κατ' αρχάς έτσι διότι ακόμη και τώρα βγαίνει οικονομικά κερδισμένη. Με τα κέρδη της από την κρίση στην ευρωζώνη και ειδικά στην Ελλάδα να έχουν ξεπεράσει κατά τα πολύ τα 100 δισ ευρώ από το 2010, σήμερα έχει την ισχυρότερη οικονομία. Εν μέσω της πανδημίας του κορονοϊού, τα επιτόκια με τα οποία δανείζεται παραμένουν αρνητικά με μικρές διακυμάνσεις. Μόνο τα 30ετούς διάρκειας ομόλογά της έχουν ένα ανεπαίσθητο θετικό επιτόκιο. Όλα τα υπόλοιπα, έως και το επταετές, είναι αρνητικά. Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και σήμερα, που η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται μπροστά σε μια κατάρρευση πολύ ισχυρότερη από του 2008 και ενδεχομένως ανάλογη ή και μεγαλύτερη από το κράχ του 1929,
η Γερμανία κερδίζει δανειζόμενη χρήμα. Την ίδια ώρα το χρέος της έχει μειωθεί περίπου στο 61% ως ποσοστό επί του ΑΕΠ καλύπτοντας τις προϋποθέσεις του Συμφώνου Σταθερότητας. Από τη στιγμή που ελήφθη απόφαση για την αναστολή του, λόγω των έκτακτων συνθηκών, στο γερμανικό υπουργείο Οικονομικών όπου επικεφαλής είναι ο σοσιαλδημοκράτης
Όλαφ Σολτς εκτιμούν -σύμφωνα με πληροφορίες- ότι υπάρχουν όλες οι αντοχές για να ανεβεί γύρω στο 80-90% του ΑΕΠ χωρίς σοβαρά προβλήματα. Γι' αυτό και ελήφθη η απόφαση για πακέτο – μαμούθ με μέτρα ύψους 500 δισ ευρώ για τη στήριξη και τη θωράκιση της γερμανικής οικονομίας.
Με όλες αυτές τις οικονομικές εφεδρείες σε συνδυασμό με τις ιστορικά κοντόθωρες στρατηγικές τους, οι Γερμανοί θεωρούν ότι μπορούν να επιτρέψουν μια προσωρινή "χαλάρωση" σε χώρες που το έχουν ανάγκη όπως η Ελλάδα αλλά έως εκεί. Όμως κι αυτή η χαλάρωση, όπως αποτυπώθηκε με τις πρόσφατες πρωθυπουργικές εξαγγελίες του κ. Μητσοτάκη, προοιωνίζεται από πλευράς τους προσωρινή με την προοπτική να υπάρξει σε επόμενη φάση ένα
νέο "μάζεμα" που ανάλογα με το βαθμό της ύφεσης θα ισοδυναμεί με περικοπές και μειώσεις εισοδημάτων μνημονιακού τύπου.
Στην παρούσα φάση η μεγάλη σύγκρουση ισχύος γίνεται με την Ιταλία η έκβαση της οποίας μπορεί να έχει
ιστορικές επιπτώσεις στη μορφή της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά την επόμενη ημέρα. Η Γερμανία θεωρεί ιδανική την ευκαιρία να ενεργοποιήσει, πάνω στα συντρίμμια των ανθρώπινων ζωών και στα φέρετρα, το
ευρωπαϊκό "ΔΝΤ" μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας. Τα διαθέσιμα του ESM κυμαίνονται γύρω στα 410 δισ ευρώ (από το σύνολο των 704,8 δισ) τα οποία όμως είναι αμφίβολο εάν θα αρκέσουν και αυτά για την ανάσχεση της ζημιάς από τον κορονοϊό στην Ιταλία, την Ισπανία και τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Αυτό σημαίνει ότι κατά πάσα βεβαιότητα θα απαιτηθεί
ανακεφαλαιοποίηση του ESM με τη συνεισφορά και των 19 χωρών (όχι μόνο της Γερμανίας που έχει το 26,96%) που συμμετέχουν. Είναι προφανές ότι ένα τέτοιο σενάριο υπό τις παρούσες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες θα ήταν καταδικασμένο σε πλήρες
αδιέξοδο. Το πρόβλημα της αλληλεγγύης στην Ευρώπη δεν περιορίζεται πάντως μόνο στο οικονομικό πεδίο. Αποδεικνύεται πολύ βαθύτερο εάν λάβει κανείς υπόψη ότι οι περισσότερες από τις ευρωπαϊκές χώρες προσπαθούν να αντιμετωπίσουν την επέλαση του θανατηφόρου ιού με βάση το δόγμα
"ο σώζων εαυτόν σωθήτω". Η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη έχει καταρρεύσει και σε κοινωνικό και αξιακό επίπεδο με αποτέλεσμα η βοήθεια από τη Ρωσία, την Κούβα και άλλες τρίτες χώρες προς την Ιταλία να γίνεται πολύτιμη την ώρα που στη Γερμανία οι αρχές κάνουν κατασχέσεις ακόμη και σε μάσκες και άλλο υγειονομικό υλικό το οποίο προορίζεται για την Ελλάδα!
Πολλοί είναι αυτοί που διαβλέπουν ότι στο τέλος της κρίσης -όποιο κι αν είναι αυτό- θα εκδηλωθεί
έκρηξη "αντιευρωπαϊσμού" που δεν θα έχει προηγούμενο. Ακόμη και στη δική μας χώρα, παρά την προτεραιότητα που έχουν επί του παρόντος τα υγειονομικά θέματα, αρχίζουν να καταγράφονται εκ νέου τέτοιες τάσεις που αποτελούν αντικείμενο προβληματισμού. Η διαφορά ωστόσο σε σχέση με το 2010 είναι ότι
η Ελλάδα δεν βρίσκεται μόνη της. Η πραγματική αναμέτρηση δεν γίνεται με την Ιταλία αλλά με την Γαλλία και ο βασικός αντίπαλος της Μέρκελ είναι ο
Μακρόν. Επίσης σε αντίθεση με την προ δεκαετίας κατάσταση, όταν ο Γ. Παπανδρέου πειθάρχησε, σήμερα ο
Κ. Μητσοτάκης συνεχίζοντας τις
θετικές εκπλήξεις συντάχθηκε με το μέτωπο των "εννέα" που -και υπό την κοινωνική πίεση- αντιδρούν στα σχέδια για το "Δ' Ράιχ"...
Ανδρέας Καψαμπέλης
