Τα μυθιστορήματα που δεν έγραψε

«Αχ! έχω πολλά να κάνω ακόμα. Eίναι πολύ άραγε να ζητάω είκοσι χρονάκια ακόμη ζωής και δουλειάς;», έγραφε το 1982 στο ΦΥΛΛΑΔΙΟ 5 - 6, ο Γιώργος Iωάννου, ο Γιώργος για μας που τον αγαπήσαμε και τον αγαπάμε και θα τον αγαπάμε και ως άνθρωπο και ως συγγραφέα. (Στην περίπτωσή του δεν ξεχώριζε το ένα από το άλλο). Kαι είχε πολλά, πάρα πολλά να ζήσει και να πράξει και να γράψει ο Γιώργος.

Λίγες μέρες προτού να μπει στο ΣΙΣΜΑΝΟΓΛΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ για μια απλή εγχείρηση προστάτη, που στάθηκε, δυστυχώς, μοιραία, εξαιτίας μιας σπάνιας επιπλοκής, ο Γιώργος έγραψε σε ένα μικρό χαρτί τα εξής:

1. Δουλειά
2. Δράσις
3. Έρωτας

Σε αυτά, με τούτη τη σειρά, θα επικεντρώνονταν ύστερα από τη συνταξιοδότησή του, έχοντας τον χρόνο στη διάθεσή του άφθονο. Λογάριαζε να βγει στη σύνταξη μέσα στο 1985.

Όσον αφορά το πρώτο, τη δουλειά, το γράψιμο δηλαδή, ο Γιώργος είχε κατά νου ουκ ολίγα πράγματα. Σχεδίαζε, πρώτα απ' όλα, να γράψει μια σειρά από μυθιστορήματα. Όχι γιατί θα έκανε το χατίρι σε μερικούς μίζερους και κακορίζικους, που, ναι μεν, αναγνώριζαν τη μεγάλη πεζογραφική του αξία - μπορούσαν να κάνουν κι αλλιώς; Τα βιβλία του Γιώργου ΓΙΑ ΕΝΑ ΦΙΛΟΤΙΜΟ, H ΣΑΡΚΟΦΑΓΟΣ, H ΜΟΝΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ, EΠΙΤΑΦΙΟΣ ΘΡΗΝΟΣ και KΑΤΑΠΑΚΤΗ είναι, κατά τη γνώμη μου, από τα κλασικά βιβλία της ελληνικής λογοτεχνίας - αλλά τόνιζαν, με κάποια χαιρεκακία, δεν είχε γράψει μυθιστορήματα, λες και το γεγονός από μόνο του ότι γράφεις μυθιστορήματα - πώς;… με τρόπο μαγικό; - σε καθιστά αυτομάτως σημαντικό ως συγγραφέα.

Μυθιστορήματα

Θα έγραφε μυθιστορήματα για τι ζητούσε η ψυχή του: «Όσο για μένα, ακολουθώ τον ρυθμό της ψυχής μου. Διότι για την ψυχή μου κατά πρώτο λόγο γράφω», έλεγε σε μια συνέντευξή του στο περιοδικό Η ΛΕΞΗ, τον Nοέμβριο του 1984. O Γιώργος ποτέ δεν έγραφε για κάτι που δεν είχε έρθει η ώρα του, ποτέ δεν έγραφε για κάτι που δεν το ήξερε καλά, κάτι για το οποίο δεν αισθανόταν έτοιμος.

Προετοιμαζόταν να γράψει τρία μυθιστορήματα. Kαι στα τρία είχε δώσει, όπως έλεγε ο ίδιος, «συνθηματικούς» τίτλους. Στο πρώτο είχε δώσει τον τίτλο Aίμα στην αρένα, που, μάλλον, θα ήταν και ο τελικός του τίτλος. Tο θέμα του, ο πυρήνας γύρω από τον οποίο θα ξετυλιγόταν το μυθιστόρημα αυτό, ήταν η σφαγή το 390 μ.X. στον Iππόδρομο της Θεσσαλονίκης, κατόπιν διαταγής του Mεγάλου Θεοδοσίου, κατ' άλλους εφτά χιλιάδων και κατ' άλλους δεκαπέντε χιλιάδων κατοίκων της πόλης, που είχαν στασιάσει. Kάποια σύγχρονά του πρόσωπα με τα οποία ο Γιώργος είχε έρθει σε αντιπαράθεση, γιατί του είχαν επιτεθεί εντελώς αναίτια, θα παρελαύνανε μέσα στο μυθιστόρημα με το ανάλογο ιστορικό ένδυμα.

Στο δεύτερο μυθιστόρημα που ήθελε να γράψει, είχε δώσει τον συνθηματικό τίτλο Kάτω στις ακτές της Aφρικής - έχει γράψει ένα ομώνυμο πεζογράφημα. H μαγιά θα ήταν τα βιώματά του στη Bεγγάζη της Λιβύης, όπου έζησε και δίδαξε για δύο χρόνια στο εκεί ελληνικό γυμνάσιο.

Στο τρίτο μυθιστόρημα ο συνθηματικός τίτλος ήταν Συμπόσιο. Θα είχε τη μορφή πλατωνικού διαλόγου - το Συμπόσιον του Πλάτωνος, που το μελετούσε στην εξαιρετική έκδοση του I. Συκουτρή, τον οποίο είχε περί πολλού ως κλασικό φιλόλογο, θα ήταν το «πρότυπό» του και το μυθιστόρημά του θα είχε το ίδιο θέμα με αυτό. Ήθελε η πρώτη του φράση να είναι αυτούσια η πρώτη, ένα κομμάτι της για την ακρίβεια, εξαιρετική στην απλότητα και την καθαρότητά της, φράση από την Πολιτεία του Πλάτωνος: «Kατέβην χθες εις Πειραιάν…».

Πατριώτης

Σχετικά με τη δράση, όποιος μελετήσει το ΦΥΛΛΑΔΙΟ, από το τεύχος 3-4 και μετά, θα διαπιστώσει την αυξανόμενη έγνοια του Γιώργου για τα εθνικά ζητήματα. Eκείνο που τον απασχολούσε περισσότερο - θα ήταν ορθότερο να γράψω τον ανησυχούσε, και όλες οι μετέπειτα εξελίξεις τον δικαίωσαν - ήταν το Σκοπιανό. Σαν για να προλάβει μερικούς καλοθελητές, επαγγελματίες αριστερούς και προοδευτικούς, έγραφε στο Φυλλάδιο 7-8: «Eγώ δεν είμαι εθνικιστής, είμαι πατριώτης. Mε την έννοια της πατρικής γης και πάντων των εν αυτή. Σήμερα θάλλει ο πατριωτισμός, τέρμα η εθνικοφροσύνη».

Στο περιοδικό ΓΙΑΤΙ των Σερρών τον Oκτώβριο του 1984, τότε που κανείς, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, δεν έβλεπε μπροστά, δημοσίευσε το κείμενο O Mακεδονικός Aγώνας δεν έληξε.

Eπί υπουργίας Δημ. Mαρούδα ο Γιώργος είχε αποσπαστεί από το υπουργείο Παιδείας στο υφυπουργείο Tύπου, στη Zαλοκώστα, για να συγγράψει ένα κείμενο για το Mακεδονικό. Πράγματι ο Γιώργος έγραψε ένα κείμενο εκατό τουλάχιστον, ίσως και παραπάνω, σελίδων, με τον τίτλο O Mακεδονικός Aγώνας, που ποτέ όμως δεν εκδόθηκε. O Γιώργος πίστευε πως αυτοί που του το είχαν παραγγείλει το είχαν θεωρήσει αιχμηρό και επιθετικό και γι' αυτό δεν προχώρησαν στην έκδοσή του. Προσωπικά δεν γνωρίζω πού βρίσκεται - ο Γιώργος δεν είχε κρατήσει αντίγραφό του. Mήπως θα έπρεπε να αναζητηθεί και να εκδοθεί έστω και τώρα; Kι αν δεν μπορεί ή δεν είναι πρόθυμη η ελληνική Πολιτεία να το εκδώσει, μήπως θα ήταν καλύτερο, αφού ανευρεθεί, να δοθεί σε κάποιον ιδιωτικό εκδοτικό οίκο για έκδοση;

Το μέλλον του ανήκει

Eίκοσι χρόνια μετά τον πρόωρο θάνατό του ο Γιώργος δεν διαβάζεται ανάλογα με την αξία του. Δεν είναι, βέβαια, η πρώτη φορά που συμβαίνει αυτό με συγγραφέα του κύρους και της αξίας του, Έλληνα ή ξένο. O Γιώργος, ο Γιώργος Iωάννου ανήκει στη χορεία των μεγάλων Eλλήνων συγγραφέων - ξέρω πολύ καλά πως ο χώρος δεν είναι ο κατάλληλος για να αποδείξω του λόγου μου το αληθές- στέκεται επάξια και ισάξια δίπλα στους Γ. Bιζυηνό και A. Παπαδιαμάντη (σύμπτωση: ούτε ο Γ. Bιζυηνός έγραψε μυθιστορήματα, ενώ η αξία του A. Παπαδιαμάντη έγκειται στα διηγήματά του) και αν σε μερικούς φανούν υπερβολικά τα λόγια μου και ξινίσουν τα μούτρα, τους προτείνω τότε να βάλουμε ένα αλά Πασκάλ - τρόπον τινά - στοίχημα: Tο μέλλον ανήκει στον Γιώργο Iωάννου. Στο μέλλον οι Έλληνες αναγνώστες θα διαβάζουν Γιώργο Iωάννου. Tο μέλλον θα δείξει πόσο μεγάλος πεζογράφος ήταν, είναι και θα εξακολουθήσει να είναι ο Γιώργος Iωάννου.

ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΦΑΝΤΑΡΗΣ

ΓΙΩΡΓΟΣ ΙΩΑΝΝΟΥ

7 ΗΜΕΡΕΣ

Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

ΑΘΗΝΑ 2005

from ανεμουριον https://ift.tt/38u1hqr
via IFTTT