 |
| ΑΝΔΡΕΣ ΤΟΥ ΠΥΡΟΒΟΛΙΚΟΥ ΣΕ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΤΩΝ ΕΑΡΙΝΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΓΥΜΝΑΣΙΩΝ ΤΟΥ 1896 (ΓΕΝΝΑΔΕΙΟΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ) |
Από την αποτυχημένη εκστρατεία του 1885 έως τις παραμονές του 1897, το σώμα των Ελλήνων αξιωματικών κατέχεται από τα πλέγματα μειονεκτικότητας που περιγράφει ο ανώνυμος του χρονικού «Η στρατιωτική ζωή εν Ελλάδι» την επαύριο του Κριμαϊκού πολέμου: Η ίδια αίσθηση ανεπάρκειας, το ίδιο χάος, η ίδια αναντιστοιχία υψηλών προσδοκιών και πραγματικότητας.
Η πτώχευση εξάλλου του 1893 είχε άμεσες επιπτώσεις στον ελληνικό στρατό. Η δραστική μείωση του αμυντικού προϋπολογισμού από 58.800.000 δρχ. το 1885 σε 19.700.000 το 1893, υπάκουε στις πιέσεις των ξένων πιστωτών της Ελλάδος. Η πολιτική όμως της λιτότητας ερχόταν σε άμεση αντίθεση με τον μεγαλοϊδεατικό πυρετό που επικρατούσε κατά τις παραμονές του 1897. Η ένταση αυτή διοχετεύτηκε το 1894 στην ίδρυση μυστικής εταιρίας με την επωνυμία «Εθνική Εταιρεία» και ανάδοχους μια ομάδα νέων αξιωματικών.
Τα μέλη της «Εθνικής Εταιρείας» εναντιώθηκαν από την αρχή στη φρονιμάδα των πολιτικών που επιζητούσαν διπλωματική οδό για την επίλυση των διαφορών με την Τουρκία και υπόσχονταν να ανορθώσουν το εθνικό φρόνημα και να οδηγήσουν τους Έλληνες σε δυναμική αναμέτρηση με τον εχθρό. Σύμφωνα με την πρώτη έκθεση πεπραγμένων μέλη της εταιρίας μπορούσαν να γίνουν μόνον αξιωματικοί κάτω από το βαθμό του υπολοχαγού. Η αρχή αυτή όμως παραβιάστηκε αργότερα ώστε να γίνουν δεκτοί διαπρεπείς αξιωματικοί όπως ο ταγματάρχης Παναγιώτης Δαγκλής. Στα μέλη της οργάνωσης συγκαταλέγονται οι Παύλος Μελάς, Αλέξανδρος Μαζαράκης-Αινιάν, Ιωάννης Μεταξάς κ.ά.
Δράση
Με το νέο καταστατικό του 1895 έγιναν δεκτοί πολίτες με υποχρέωση τακτικής και εκτάκτων εισφορών. Σημαντικά στελέχη των γραμμάτων όπως οι Γρηγόριος Ξενόπουλος, Ανδρέας Καρκαβίτσας, Νικόλαος Πολίτης, Γεώργιος Δροσίνης και Κωστής Παλαμάς, έγιναν δραστήρια μέλη της οργάνωσης. Σταδιακά η διοίκηση της «Εθνικής Εταιρείας» παραδόθηκε από τους στρατιωτικούς σε συμβούλιο συγκροτημένο εξίσου από πολίτες και αξιωματικούς. Όπως σημειώνει ο Γιάννης Πικρός (Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τόμος ΙΔ' 1977, 97), «Η στάση των στρατιωτικών τότε όπως και ύστερα από δεκαπέντε χρόνια περίπου, το 1909, απέναντι στο ρόλο που επιφύλασσαν για τον εαυτό τους ήταν προφανέστατα αυτοπεριοριστική και ένας από αυτούς που κρατούσε ημερολόγιο, ο Μεταξάς, έλεγε ότι ο στρατός είναι ανίκανος να διοικήσει το έθνος».
 |
| Η ΣΦΡΑΓΙΔΑ ΤΗΣ Ανωτάτης Αρχής ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ |
Ωστόσο η καχυποψία της εταιρίας για τους πολιτευόμενους και τους δημοσιογράφους της Αθήνας υποδεικνύοντας τις βλάβες που προκαλούσε ο ζήλος τους στις μυστικές ενέργειες της «Εθνικής Εταιρείας». Στο μεταξύ η δραστηριότητα της οργάνωσης επεκτάθηκε από καλλιτεχνικές εσπερίδες για την ενίσχυση του αγώνα στη Μακεδονία, στη σύνταξη κρυπτογραφικού λεξικού, την παρακολούθηση ξένων πρακτόρων με σύστημα αντικατασκοπείας, την οργάνωση εράνων σε κοινότητες του εξωτερικού για την αγορά οπλισμού και τέλος τη μύηση ολόκληρων στρατιωτικών μονάδων στα μυστικά της εταιρίας.
Στις αρχές Ιουνίου 1896, ο αξιωματικός Εμμανουήλ Λυκούδης πήγε με εντολή της εταιρίας στα Τρίκαλα για να οργανώσει ένοπλα σώματα που θα περνούσαν με την ανοχή των ελληνικών αρχών τα σύνορα για να εισβάλουν στην Ήπειρο και τη Θεσσαλία. Η ελληνική κυβέρνηση αντέδρασε αποφασιστικά στη συνωμοσία αυτή και ο υπουργός εσωτερικών ειδοποίησε τους προξένους της Μακεδονίας να αποθαρρύνουν τους ενόπλους της «Εθνικής Εταιρείας». Οι μυημένοι αξιωματικοί μετατέθηκαν σε περιοχές μακριά από τα σύνορα.
Η εταιρία συμμορφώθηκε προσωρινά στην κρατική βούληση όμως στις 27-28 Μαρτίου 1897 τρεις χιλιάδες ένοπλοι της «Εθνικής Εταιρείας» εισέβαλαν στη Μακεδονία στην περιοχή Κρανιάς και συγκρούστηκαν με τις τουρκικές φρουρές. Το σκηνικό για τον πόλεμο του 1897 είχε στηθεί.
ΘΑΝΟΣ ΒΕΡΕΜΗΣ
Ο ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΟΥ 1897
7 ΗΜΕΡΕΣ
Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
ΑΘΗΝΑ 1997
from ανεμουριον https://ift.tt/2Pzuf1c
via IFTTT