Ο Θεμιστοκλής Αθανασιάδης-Νόβας, (πεζογράφος και κριτικός), αδελφός του Γεωργίου Αθανασιάση-Νόβα (Αθάνα). Γεννήθηκε στην Ναύπακτο, στα 1896 και πέθανε στα 1961 στην Κέρκυρα, κυριολεκτικά απάνω στα Γράμματα. Στην Κέρκυρα είχε πάει από μέρους της «Εθνικής Εταιρείας Λογοτεχνών», να δώση διάλεξη, για τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, στις 13 Μαΐου 1961, και την άλλη μέρα 14 Μαΐου, έπαθε καρδιακή εμβολή και πέθανε. Ο Θεμιστοκλής Νόβας είχε σπουδάσει νομικά στην Αθήνα και πολιτικές επιστήμες στο πανεπιστήμιο της Ιένας. Χρημάτισε νομάρχης Κερκύρας, Ζακύνθου, Λέσβου, Πατρών, Θεσσαλονίκης, Βόλου και Σάμου και, μέχρι το 1960, επιθεωρητής νομαρχιών. Ο Θεμιστοκλής Αθανασιάδης-Νόβας παρουσιάζεται στα Γράμματα, μαθητής ακόμα, από τις στήλες των περιοδικών «Παρνασσός», «Μεγάλη Ελλάς», «Ελλάς» και άλλων. Είναι η εισαγωγή σε μια πολυκύμαντη πνευματική πορεία δεκαπέντε τόμων, στη δύσβατη ανηφοριά της δημιουργίας. Το πρώτο βιβλίο του Θεμιστοκλή Νόβα, είναι η ποιητική συλλογή: «Λουλούδια στα μαλλιά της». Ακολουθούν τα δοκίμια: «Διονύσιος Σολωμός, ηθική μεγαλοφυΐα», «Κωστής Παλαμάς - ποιητής ελέω Θεού», «Μιλτιάδης Μαλακάσης, ο πρώτος μετά τον ένα», «Ψυχάρης, ο ένοπλος προφήτης του Δημοτικισμού», «Αθηναϊκή Δραματουργία» (βραβείο των Δώδεκα): «Παπαδιαμάντης, το Πάσχα τής Λογοτεχνίας μας», «Θεατρικά μελετήματα», «Ανάλεκτα, προσωπογραφίες». Επίσης εξέδωσε τα ταξιδιωτικά: «Χίος, το νησί των γλυκών και των μύρων» και το «Ένα μήνα στο Βόρειο Πόλο», (ο Θεμιστοκλής 'Αθανασιάδης-Νόβας είναι ο μόνος Έλληνας και ίσως ο μόνος λογοτέχνης στον κόσμο που ταξίδευσε στο Βόρειο Πόλο) και τέλος το ταξιδιωτικό «Περιπλανήσεις». Επίσης έγραψε και το βιβλίο «Η Τετάρτη Εξουσία» (η επιστήμη τής δημοσιογραφίας) και το ταξιδιωτικό κείμενο «Στην Τουρκία», που έχει κριτικό και πολιτικό περιεχόμενο. Πολλές εργασίες του παραμένουν ακόμα ανέκδοτες. Ο Θεμιστοκλής Αθανασιάδης-Νόβας έγραψε ακόμη κριτικές για θεατρικά έργα. Το βιβλίο του η «Αθηναϊκή Δραματουργία» είναι κριτική του θεάτρου. Είναι διπλά γνώστης των θεμάτων του. Είναι οπλισμένος με πλήθος ειδικές γνώσεις. Κι' αυτές του παρέχουν τη δυνατότητα να αναλύει, να συσχετίζει, να συγκρίνει, να κρίνει. Και κρατάει στα μάτια το φως της έμφυτης γνώσης: να φωτίζει. Το έχει γράψει σωστά κι ο ίδιος: «περισσότερο τον βοηθάει η γνώση, παρά οι γνώσεις». Εδώ η «γνώση» γίνεται ταυτόσημη προς τη γνωστική ικανότητα, προς την ευφυΐα, προς την ικανότητα να σκέφτεται ορθά. Ο Νόβας, λοιπόν, έχει και γνώσεις και γνώση. Και άνετα αναφέρει γνώμες, συγκρίνει, συσχετίζει, αποφαίνεται. Η φράση του είναι, απλή, στρωτή με νοηματική σαφήνεια και λαγαράδα. Το ζωντανό και συχνά χαριτωμένο ύφος του, και στιγμές-στιγμές σπιθάτο, κάνει το διάβασμα του βιβλίου ευχάριστο και επαγωγό, ενώ, το ενδιαφέρον του αναγνώστη ολοένα κεντρίζεται από τις εκτιθέμενες απόψεις. Ο Θεμιστοκλής Νόβας έχει πλούσιο αφηγηματικό ταμπεραμέντο. Παραστατική η αφήγηση του. Η γλώσσα του στρωτή, άνετη δημοτική, μετριοπαθής, με παραχωρήσεις στην καθαρεύουσα, σε τόσο βαθμό ώστε η μετριοπαθής δημοτική να μη γίνεται καθαρεύουσα. Το ύφος του πάντα θεματικά προσαρμοσμένο προσδίδει στο λόγο λάμψη και δύναμη, ευρηματικός, όπως τον χαρακτήρισαν, αλλά το φραστικό εύρημα είναι η δυνατότητα να εκφράζεσαι πειστικά, να αιφνιδιάζεις, να γίνεται ο λόγος του καίριος, πλησιάζοντας την τελεσίδικη έκφραση μιας έννοιας. Οι εκφραστικές αρετές του Θεμιστοκλή Αθανασιάδη-Νόβα κάνουν τον Αρίστο Καμπάνη να γράψει: «... ανακάλυψε και το ύφος και τη γλώσσα που ταιριάζει στην πεζογραφία μας». Δεν είναι δυνατό ν’ αληθεύει η άποψη αυτή του Αρίστου Καμπάνη. Κάθε λογοτέχνης έχει δικό του ύφος. Αλλιώτικα δεν είναι λογοτέχνης. Την άποψη την αναφέραμε για να καταδείξουμε, σε τί βαθμό εντυπωσίασε την κριτική με το πεζογραφικό ταλέντο του. Εξόν αυτά μια πνοή από τα μέσα, από την καρδιά διαχύνεται στη φράση και την κάνει ζεστή, συγκινημένη κι' ευαίσθητη ωσάν ποίημα. Ο Θεμιστοκλής Νόβας δεν παρατηρεί το τοπίο, την πόλη, το δρομάκο, εισδύει στην ψυχή τους, διακρίνει τους απόκρυφους καημούς και τις συγκινήσεις τους. Βλέπει την ψυχή του ανθρώπου συνέχεια της φυσιογνωμίας του τόπου και τη φυσιογνωμία του τόπου συνδεδεμένη στενά με τη φυσιογνωμία του τοπίου. Κάποιο μυστικό μήνυμα των πραγμάτων, ξέρει ν' αποκαλύπτει ο Αθανασιάδης-Νόβας, τη μυστηριώδη σύνδεση τους με την ανθρώπινη ψυχή. Είναι η επίπτωση της φυσιογνωμίας των πραγμάτων στην ψυχή, αλλά και η προβολή της ψυχής του ανθρώπου στα πράγματα. Καθαρά ποιητικό λειτουργικό proces. Γιατί ό Θεμιστοκλής Αθανασιάδης Νόβας είναι μαζί και ποιητής και πεζογράφος. Να κι ένα δείγμα τής ποιητικής του ευαισθησίας τυλιγμένο στην αχλύ ενός συγκρατημένου ρομαντισμού:
Τόσο μικρές και τόσο αγαπημένες / πού μες στο ίδιο σου κι οι τρεις τραγούδι να χωράνε. / Σε βραδυνό περίπατο ξεκλέφτηκαν και πάνε / στο δρόμο με του φεγγαριού το φως-χεροπιασμένες
...................................................................................................................................................................
Γλυκεία ιστορία, του παλιού χειμώνα απλό λουλούδι! / Αυτές στο σπίτι εγύρισαν με τ’ όνειρο την τρέλλα / Και εσύ πολύ ρωμαντικέ και πολυστόχαστ’ έλα / να γράψεις το καθημερνό που δε θα πουν τραγούδι... (Από το ποίημα «Ο ποιητής και τα κορίτσια του χωριού»)
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΕΛΛΗΝΩΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΠΑΓΟΥΛΑΤΟΥ
from ανεμουριον https://ift.tt/2ZQ2rK5
via IFTTT