 |
|
ΜΕΛΗ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΕΙΟΥ ΤΩΝ ΤΣΑΓΚΑΡΗΔΩΝ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ - ΔΕΞΙΑ ΠΙΣΩ Ο ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΙΑΝΝΙΟΣ - ΑΡΧΕΙΟ Θ. ΜΠΕΝΑΚΗ.
|
Το ελληνικό σοσιαλιστικό κίνημα, ένα κίνημα με ρίζες στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, μπαίνει, στις αρχές της δεύτερης δεκαετίας του 20ού, σε μια νέα περίοδο, καθώς σύντομα στο πολιτικό σκηνικό, στο οποίο έχουν ήδη κάνει την είσοδο τους οι μεταρρυθμιστικές ιδέες μέσω της ομάδας των Κοινωνιολόγων του Αλ. Παπαναστασίου, θα κυριαρχούν οι Φιλελεύθεροι του Βενιζέλου και το Λαϊκό Κόμμα. Οι προσωπικότητες που χαρακτήρισαν το κίνημα στη δεκαετία ήταν πολλές, η κάθε μια με την ξεχωριστή συμβολή της. Ο Πλάτων Δρακούλης. ο Νικόλαος Γιαννιός, ο Παναγής Δημητράτος και ο ανιψιός του Νικόλαος, ο Αβραάμ Μπεναρόγια στη Θεσσαλονίκη, ο Γιάννης Πετσόπουλος με την δημοκρατική, αρχικά, και, στη συνέχεια, σοσιαλιστική εφημερίδα του «Ο Ριζοσπάστης», ο Φραγκίσκος Τζουλάτι με τους αδελφούς Γιώργο και Αντώνη Σαραντίδη οργανωτές του κινήματος νεολαίας, ο Γεώργιος Γεωργιάδης, ο κοινωνιολόγος Αριστοτέλης Σιδερής και πολλοί άλλοι.
Όταν ο Πλάτων Δρακούλης -συναρχηγός, με τον Κρητικό Σταύρο Καλλέργη, του σοσιαλιστικού κινήματος στα τέλη του 19ου αι.- επέστρεψε το 1908 στην Ελλάδα, έγινε δεκτός ως ο αδιαμφισβήτητος ηγέτης ενός εργατικού κινήματος που, ύστερα από λήθαργο δέκα χρόνων, αναλάμβανε ξανά δράση.
 |
|
Ο Ν. ΓΙΑΝΝΙΟΣ, ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ, ΙΔΡΥΤΗΣ ΤΟΥ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ ΕΛΛΑΔΟΣ, ΤΟ 1911, ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΗ ΡΗΞΗ ΤΟΥ ΜΕ ΤΟΝ ΠΛ. ΔΡΑΚΟΥΛΗ - ΑΡΧΕΙΟ Θ. ΜΠΕΝΑΚΗ.
|
Στα πρώτα χρόνια του 20ού αι. είχαν αναθερμανθεί οι αναζητήσεις για το ρόλο της εργατικής τάξης (με πρώτο θεωρητικό το Γεώργιο Σκληρό και τη μελέτη του «Το κοινωνικόν μας ζήτημα»), την οργάνωσή της (δημιουργία εργατικών ενώσεων, όπως εκείνη του Βόλου), την προπαγάνδα της (έκδοση των εφημερίδων «Εργάτης» στο Βόλο, «Μέλλον» και «Κοινωνισμός» στην Αθήνα). Το 1910 δημιουργήθηκε το Εργατικό Κέντρο Αθήνας από τον Σπ. Θεοδωρόπουλο, με περίπου 7.000 μέλη. Τον ίδιο χρόνο, φιλελεύθερα και μεταρρυθμιστικά στελέχη είχαν επιχειρήσει, ανεπιτυχώς, την ίδρυση Πανελληνίου Εργατικής Ομοσπονδίας. Ο Δρακούλης μετέφερε στην Αθήνα το περιοδικό του «Έρευνα» (1901, Οξφόρδη) και οργάνωσε τον Σύνδεσμο των Εργατικών Τάξεων (ΣτΕΤ), που αν και παρουσιαζόταν σαν εργατικό σωματείο ήταν πολιτικό κόμμα. Μάλιστα ο Δρακούλης, με την αρωγή των σοσιαλιστών της Κεφαλλονιάς, πήρε μέρος με επιτυχία στις εκλογές του Αυγούστου 1910, όμως «πέτυχε να εκλεγεί στη Β' Αναθεωρητική Βουλή του 1911. Όταν, το 1910, απεφάσισε να εκδώσει μια εφημερίδα-όργανο του ΣτΕΤ (με τίτλο επίσης «Έρευνα»), γοητευμένος από τον νεαρό σοσιαλιστή δημοσιογράφο Νικόλαο Γιαννιό, που είχε ήδη χρηματίσει, στην Κωνσταντινούπολη, διευθυντής της εφημερίδας «Λαός» και, εκδότης της σοσιαλιστικής «Εργάτης») τον κάλεσε να αναλάβει τη διεύθυνση της.
 |
|
ΤΑ ΓΡΑΦΕΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΠΛ. ΔΡΑΚΟΥΛΗ ΣΤΗΝ ΟΔΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 40 (ΑΡΧΕΙΟ Θ. ΜΠΕΝΑΚΗ)
|
Όμως, την άνοιξη του 1911, για μια σειρά από λόγους, μεταξύ των οποίων οι ιδεολογικές διαφορές ανάμεσα στον μετριοπαθή μεταρρυθμιστή Δρακούλη και το μαρξιστή Γιαννιό -αλλά και οι ισχυροί και ασυμβίβαστοι χαρακτήρες των δύο ανδρών-, ο ΣτΕΤ διασπάστηκε. Ο τίτλος και τα παλαιότερα μέλη έμειναν με τον Δρακούλη, ενώ οι νεολαίοι και οι αριστερίζοντες πήγαν με τον Γιαννιό. Δημιουργήθηκαν έτσι το Ελληνικό Σοσιαλιστικό Κόμμα (ΕΣΚ) και το Σοσιαλιστικό Κέντρο Αθηνών, γνωστό και ως «Πατάρι» επειδή τα μέλη του συνεδρίαζαν στο πατάρι ενός ζαχαροπλαστείου στην οδό Παπαρρηγοπούλου. Η δεύτερη ομάδα που γρήγορα αναπτύχθηκε στην ελληνική επαρχία, ιδρύοντας σοσιαλιστικά κέντρα και σε άλλες πόλεις οργάνωσε τη δράση της στους επαγγελματικούς κύκλους και τη νεολαία. Το 1912 ιδρύθηκαν το Σωματείο Ξενοδοχοϋπαλλήλων η «Άμυνα», με ομώνυμη εφημερίδα, και η πρώτη οργάνωση νεολαίας, ο Σοσιαλιστικός Όμιλος της Ελληνικής Νεολαίας, με το περιοδικό «Ανάστασις». Το Σοσιαλιστικό Κέντρο -που το πρόγραμμα του «είχε συνταχθή επί τη βάσει, των γαλλικών και γερμανικών Προγραμμάτων-Καταστατικών, με προσθήκες σύμφωνες με το Ελληνικό Περιβάλλον»- άρχισε σοβαρή θεωρητική εργασία, με μπροσούρες και κύκλους μαθημάτων.
Η έναρξη των Βαλκανικών Πολέμων παρέλυσε το σοσιαλιστικό κίνημα - αλλά και το έφερε σε επαφή με ένα άλλο, συγγενές ιδεολογικά κίνημα στην υπό οθωμανική κυριαρχία Θεσσαλονίκη, την Εργατική Σοσιαλιστική Συνομοσπονδία, περισσότερο γνωστή ως Φεντερασιόν. Τα περισσότερα στελέχη όλων των ομάδων (μαζί τους και ο νεαρός Γιαννιός) επιστρατεύθηκαν. Στην Θεσσαλονίκη ήρθαν σε επαφή με τη Φεντερασιόν, ηγέτης της οποίας ήταν ο Αβραάμ Μπεναρόγια, δάσκαλος από το Βιδίνι. Η Φεντερασιόν είχε ιδρυθεί το 1909, αμέσως μετά την επανάσταση των Νεότουρκων, από προοδευτικά και μεταρρυθμιστικά στοιχεία της εβραϊκής κοινότητας της πόλης και ήταν σε στενή επαφή με τα σοσιαλιστικά κόμματα της Ευρώπης και των Βαλκανίων. Ξεκίνησε έτσι μια σειρά επαφών των Ισραηλιτών σοσιαλιστών με ομοϊδεάτες τους στην Αθήνα, που οδήγησε σε στενότερη συνεργασία.
 |
|
ΑΒΡΑΑΜ ΜΠΕΝΑΡΟΓΙΑ. ΗΓΕΤΗΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΓΝΩΣΤΗΣ ΩΣ ΦΕΝΤΕΡΑΣΙΟΝ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ.
|
Μετά την αποστράτευση, οι Έλληνες σοσιαλιστές επέστρεψαν στην Αθήνα και αφύπνισαν τις οργανώσεις τους. «Ευθύς μετά την αποστράτευση τον Δεκέμβριο του 1913, με τα απολυτήρια ακόμη στο χέρι, ξαναμαζεύτηκαν οι σοσιαλιστές της Αθήνας να οργανώσουν το Κέντρο. Έπρεπε να γίνουν όλα απαρχής. Οι πόλεμοι μας είχαν σκορπίσει και στο γυρισμό μας δεν ευρήκαμε παρά μόνον αξεδίπλωτες και σκονισμένες εφημερίδες να μας περιμένουν», περιγράφει γλαφυρά ο ίδιος ο Γιαννιός (στην μπροσούρα του Σοσιαλιστικού Κέντρου «Εργασία μίας Εξαμηνίας», Ιανουάριος-Ιούνιος 1914). Η σύντομη περίοδος του 1914 είδε και τις δύο σοσιαλιστικές ομάδες να αναπτύσσονται. Το Σοσιαλιστικό Κέντρο είχε εκδώσει από το 1913 το Κομμουνιστικό Μανιφέστο μεταφρασμένο στα ελληνικά από τον λογοτέχνη Κώστα Χατζόπουλο (Το Κοινωνικό Μανιφέστο, Αθήνα, 1913, επανέκδοση από «Κούριερ Εκδοτική», Αθήνα, 1998) καθώς και άλλα έργα. Επίσης τμήματα του δημιουργήθηκαν από το 1914 και αλλού: στη Λάρισα, το Βόλο, την Κέρκυρα και, τις Κυκλάδες. Όμως, ενώ η τάση Γιαννιού είχε ένα σταθερό προσανατολισμό προς την Διεθνή των σοσιαλιστικών κομμάτων της εποχής, η κίνηση Δρακούλη παρουσίασε εκ νέου δύο ρεύματα, με διαμετρικά αντίθετες τάσεις: την προσηλωμένη (στις μεταρρυθμιστικές προτάσεις του Δρακούλη και την επαναστατική τάση γύρω από το δάσκαλο Παναγή Δημητράτο και τον δικηγόρο Νικόλαο Δημητράτο. Η ομάδα του Δημητράτου αυτονομήθηκε; το 1914-1915 ως Σοσιαλιστική Ένωσις και το 1916 (ή 1917) ως Σοσιαλιστική Εργατική Οργάνωσις. Το έντυπο της ήταν η εφημερίδα «Οργάνωσις» (1914-1915).
Το 1915 βρήκε το ελληνικό σοσιαλιστικό κίνημα διασπασμένο σε τουλάχιστον τέσσερις οργανώσεις. Ο μεταρρυθμιστής Δρακούλης έχανε συνεχώς σε επιρροή, όμως διατηρούσε πάντα το κύρος του και συνέχιζε να εκδίδει τις μελέτες του. Ήταν υπέρ της συμμετοχής της Ελλάδας στον πόλεμο στο πλευρό των συμμάχων και κατά του «επικίνδυνου γερμανισμού».
 |
|
ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΕΣ ΤΗΣ ΠΑΝΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΒΟΛΟΥ, Η ΟΠΟΙΑ ΑΡΧΙΣΕ ΝΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΤΟ 1914. ΜΑΖΙ ΤΟΥΣ (ΠΡΩΤΗ ΣΕΙΡΑ ΟΡΘΙΩΝ, ΠΕΜΠΤΟΣ ΑΠΟ ΑΡΙΣΤΕΡΑ) Ο ΑΒΡΑΑΜ ΜΠΕΝΑΡΟΓΙΑ (ΑΡΧΕΙΟ Γ. ΖΩΙΤΟΠΟΥΛΟΥ-ΖΙΟΥΤΟΥ, ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ ΕΚΔΙΔΟΤΑΝ ΑΠΟ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΙ ΕΞΕΦΡΑΖΕ ΤΙΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΟΥ - ΣΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΦΥΛΛΟ ΑΝΤΙΠΑΡΑΤΙΘΕΤΑΙ ΜΕ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΗΣ ΦΕΝΤΕΡΑΣΙΟΝ, ΟΠΩΣ ΤΙΣ ΕΞΕΦΡΑΖΕ Ο Α. ΜΠΕΝΑΡΟΓΙΑ.
|
Η οργάνωση του Γιαννιού υποστήριξε από την αρχή τις επιλογές του Βενιζέλου, μάλιστα ακολούθησε τη δημοκρατική κυβέρνηση στη Θεσσαλονίκη, το 1916. Η οργάνωση του Δημητράτου υποστήριζε την ουδετερότητα, το ίδιο και η Φεντερασιόν. Μάλιστα οι δύο αυτές οργανώσεις, σε μια επιλογή που προκάλεσε, στη συνέχεια, πολλές συζητήσεις και συγκρούσεις στους κόλπους των σοσιαλιστών, συμμετείχαν στις εκλογές του 1915 στο ψηφοδέλτιο του ουδετερόφιλου Λαϊκού Κόμματος, και εξέλεξαν δύο βουλευτές, τον Αριστοτέλη Σιδερή και, τον Αλμπέρτο Κουριέλ. Μετά την «επανένωση» τον ελληνικού κράτους, το 1917, η οργάνωση του Δημητράτου και η Φεντερασιόν πήραν την πρωτοβουλία έναρξης νέων συζητήσεων για τη σοσιαλιστική ενότητα. Σ' αυτό συνέβαλε η πρόθεση του Βενιζέλου να εκσυγχρονίσει το κράτος, αφήνοντας περιθώρια ανάπτυξης στο συνδικαλισμό, αλλά και ενδεχομένως να χρησιμοποιήσει στους διπλωματικούς του χειρισμούς τους Έλληνες σοσιαλιστές, καθώς οι ομοϊδεάτες τους στην Ευρώπη συσπειρώνονταν σε κόμματα που συμμετείχαν σε κυβερνήσεις ή είχαν ισχυρή κοινοβουλευτική εκπροσώπηση και διατηρούσαν υπερεθνικούς δεσμούς μέσω των διεθνών οργανώσεών τους. Το δεύτερο στοιχείο που επιτάχυνε τις διαδικασίες ήταν οι δύο επαναστάσεις στη Ρωσία, του Φεβρουαρίου, που έφερε στην εξουσία τον σοσιαλιστή Κερένσκυ, και του Οκτωβρίου, που στα μάτια των Ελλήνων αριστερών γενικά φάνηκε σαν η πρώτη υλοποίηση των προσδοκιών τους. Η «Διοργανωτική Επιτροπή» συνήλθε στις 1-10 Οκτωβρίου 1917 και συνέταξε ένα σχέδιο Προγράμματος-Καταστατικού που δεν διέφερε πολύ από τα αντίστοιχα των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων της Ευρώπης. Ακόμα και ο τίτλος που προτάθηκε για το ενιαίο κόμμα ήταν «Σοσιαλδημοκρατικόν Κόμμα Ελλάδος» («Διά την οργάνωσιν του κόμματος, Αρχαί, Πρόγραμμα και Καταστατικόν», Αθήναι» Ιανουάριος 1918).
Το Φεβρουάριο του 1918, εν όψει της Διασυμμαχικής Σοσιαλιστικής Συνδιάσκεψης του Λονδίνου, όπου τα σοσιαλιστικά κόμματα των νικητριών χωρών θα συζητούσαν τα μετά τον πόλεμο, οι σοσιαλιστικές κινήσεις της Αθήνας (η Σοσιαλιστική Εργατική Οργάνωση) και της Θεσσαλονίκης (η Φεντερασιόν) συνήλθαν σε Εθνική Συνδιάσκεψη στη Θεσσαλονίκη. Η Συνδιάσκεψη πήρε αποφάσεις τις οποίες κοινοποίησε τηλεγραφικά στους αντιπροσώπους της που είχαν ήδη αναχωρήσει για το εξωτερικό. Η αποστολή εκείνη είχε γίνει κατορθωτή με τη βοήθεια ή, τουλάχιστον, την έγκριση του Βενιζέλου, που είχε ανάγκη από βοήθεια για την προώθηση των ελληνικών διεκδικήσεων μετά τον Παγκόσμιο Πόλεμο. Την αποστολή αποτελούσαν οι βουλευτές Σιδερής και Κουριέλ και ο διευθυντής της εφημερίδας «Εργατικός Αγών» Δημητράτος. Όμως η πλειονότητα των σοσιαλιστών, και η ίδια η οργάνωση των τριών αντιπροσώπων, κατήγγειλαν τη συνεργασία με το Βενιζέλο ως ανάρμοστη σε σοσιαλιστές. Η αντιπροσωπεία, πάντως, έφτασε στο Λονδίνο, αλλά επειδή η συνδιάσκεψη είχε λήξει, κατέθεσε την Έκθεση της στη Γραμματεία. Η υπόθεση της συνδιάσκεψης έφερε στην επιφάνεια το μεγάλο ενδιαφέρον των Ελλήνων σοσιαλιστών για την εξωτερική πολιτική της χώρας αλλά και για τα διεθνή θέματα. Οι διάφορες σοσιαλιστικές κινήσεις του 1918 είχαν έτοιμα σχέδια για τις ελληνικές διεκδικήσεις - ή για την εξάπλωση της παγκόσμιας επανάστασης και στην Ελλάδα.
 |
|
Ο ΠΛΑΤΩΝ ΔΡΑΚΟΥΛΗΣ. ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΟΣ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΗΣ ΟΞΦΟΡΔΗΣ, ΠΡΩΤΟΠΟΡΟΣ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΗΣ - «ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ», ΤΟΥ Γ. ΚΟΡΔΑΤΟΥ.
|
Τα τελευταία αυτά σχέδια είχαν ετοιμασθεί από τους νεολαίους του κινήματος, οι οποίοι είχαν διαμορφώσει μια επαναστατική γραμμή που θεώρησαν ότι βρήκε την έκφραση της στην Οκτωβριανή Επανάσταση στη Ρωσία. Επρόκειτο για τους Φραγκίσκο Τζουλότι (ιδρυτή, αργότερα, του Αρχειομαρξιστικού Κινήματος), Δημοσθένη Λιγδόπουλο (που βρήκε τραγικό θάνατο στη Μαύρη θάλασσα στο ταξίδι του, ως αντιπρόσωπος του ελληνικού κόμματος, στη Μόσχα), Κωμιώτη, Μιχάλη Οικονόμου, Αντ. και Γ. Σιχρανάδη και πολλούς άλλους. Τον Ιούλιο του 1918, οι ίδιες περίπου κινήσεις, με εξαίρεση εκείνη του Γιαννιού, συγκεντρώθηκαν σε Συνδιάσκεψη να αποφασίσουν τη ενοποιητική διαδικασία. Από τη διαδικασία αυτή, όμως δεν θα μπορούσαν να λείπουν ούτε α τιμωρημένοι βουλευτές ούτε το Σοσιαλιστικό Κέντρο. Στις αρχές Νοεμβρίου του 1918, οι σοσιαλιστικές οργανώσεις της Αθήνας, του Πειραιά (Δημητράτου, Γιαννιού, Σοσιαλιστική Νεολαία), της Θεσσαλονίκης (Φεντερασιόν), της Κέρκυρας (Σοσιαλιστική Ομάδα), επίσης τα Σοσιαλιστικά Κέντρα Γιαννιού (και οι ομάδες γύρω από τον Δημητράτο ή τη Φεντερασιόν του Βόλου και της Χαλκίδας, καθώς και οι εκπρόσωποι των εφημερίδων «Εργατικός Αγών» και «Αβάντι» (όργανο Φεντερασιόν), συγκεντρώθηκαν στον Πειραιά για να ιδρύσουν το Ενιαίο Σοσιαλιστικό Κόμμα. Είχε προηγηθεί, στις 21 Οκτωβρίου, το πρώτο Εργατικό (συνδικαλιστικό) Συνέδριο, από το οποίο ιδρύθηκε η Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδος (ΓΣΕΕ), υπό τον πλήρη έλεγχο των σοσιαλιστών Στην πρώτη Εκτελεστική της Επιτροπή συμμετείχαν οι Α. Μπεναρόγια (Φεντερασιόν), Ε. Ευαγγέλου (κίνηση Δημητράτου). Ηλ. Δελαζάνος (κίνηση Γιαννιού) και Εμμ. Μαχαίρας (φιλοκυβερνητικός). Στο ενοποιητικό Συνέδριο των Ελλήνων σοσιαλιστών, που έγινε από 4-10 (17-23) Νοεμβρίου και από το οποίο γεννήθηκε το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδος (ΣΕΚΕ). συναντήθηκαν για πρώτη φορά και συζήτησαν οι διάφορες τάσεις του κινήματος. Κυριάρχησαν ένα αριστερό ρεύμα, επηρεασμένο από τη ρωσική επανάσταση και τη διάσπαση των ευρωπαϊκών σοσιαλιστικών κομμάτων, και ένα σοσιαλδημοκρατικό, υπέρ της ομαλής και εξελικτικής πορείας προς το σοσιαλισμό. Το πρώτο ρεύμα εμφάνισε αξιοσημείωτη διαπάλη τάσεων: οπαδοί της κομμουνιστικής αριστεράς (Ε. Παπαναστασίου) και της επανάστασης (Δ. Λιγδόπουλος), οπαδοί μιας προσωρινής κοινοβουλευτικής πορείας (Γ. Γεωργιάδης), οπαδοί της αριστερής σοσιαλδημοκρατίας (Α. Μπεναρόγια. Γιάννης Κορδάτος, Π. και Ν. Δημητράτος), οπαδοί της μυστικής μορφωτικής δράσης (Φρ. Τζουλάτι), οπαδοί του συνδικαλισμού (Κ. Σπέρας), κ.ά. Το δεύτερο ρεύμα, αντίθετα, παρουσίασε μια έντονη μονολιθικότητα ή σαφήνεια θέσεων και, υπό την επιρροή της ισχυρής προσωπικότητας του Γιαννιού, αποχώρησε από τις διαδικασίες.
 |
|
Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ ΕΚΔΙΔΟΤΑΝ ΑΠΟ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΙ ΕΞΕΦΡΑΖΕ ΤΙΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΟΥ - ΣΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΦΥΛΛΟ ΑΝΤΙΠΑΡΑΤΙΘΕΤΑΙ ΜΕ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΗΣ ΦΕΝΤΕΡΑΣΙΟΝ, ΟΠΩΣ ΤΙΣ ΕΞΕΦΡΑΖΕ Ο Α. ΜΠΕΝΑΡΟΓΙΑ.
|
Συνέχεια του υπήρξε το Σοσιαλιστικό Κόμμα Ελλάδος, που συνεργάστηκε αρκετές φορές με τους βενιζελικούς ή τον Παπαναστασίου, και δεν έπαψε, έως τη διάλυση του μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, να αποτελεί την δημοκρατική έκφραση του αριστερού κινήματος στην Ελλάδα. Γεγονός είναι ότι το ΣΕΚΕ, είχε μεν επιλέξει τη ρήξη με τη διεθνή σοσιαλδημοκρατία και την υποστήριξη των επιλογών των Ρώσων κομμουνιστών, όμως δεν διέθετε ούτε σαφές πρόγραμμα το οποίο να συνδέει τις διάφορες τάσεις του, ούτε είχε κατασταλάξει (την πολιτική πρακτική] που θα ακολουθούσε. Αυτά τα προβλήματα σημάδεψαν τα πρώτα έξι χρόνια του ΣΕΚΕ, το οποίο, έως τη μετονομασία του σε Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας, πέρασε από πολλές αλλαγές θέσεων και στόχων και γνώρισε πολλές διασπάσεις και ιδεολογικές εκκαθαρίσεις. Από το ΣΕΚΕ προήλθε ένα πλήθος οργανώσεων και κομμάτων, με αποτέλεσμα να αποδυναμωθεί και να χάσει σημαντικό μέρος των αξιόμαχων στελεχών του. Το 1924 άρχισε ουσιαστικά η «μπολσεβικοποίηση» δηλαδή η πλήρης ευθυγράμμιση του με τις επιταγές της Μόσχας και της Κομμουνιστικής Διεθνούς, όλη σχεδόν η παλιά φρουρά είχε απομακρυνθεί, είτε διότι διεγράφη είτε διότι απεχώρησε. Το 1924 δεν είναι πια μέλη ο Λ. Μπεναρόγια (απεχώρησε το 1923 με. την ομάδα Νέα Εποχή), ο Αρ. Σιδερής και ο πρώην Γενικός Γραμματέας Γ. Γεωργιάδης (το 1924 με την Εργατική Σοσιαλιστική Ένωση), ο ηγέτης της νεολαίας Φρ. Τζουλάτι (Αρχειομαρξιστές, 1923), ο ηγέτης του Πειραιά Ε. Παπαναστασίου (Κομμουνιστική Ένωση Ελλάδας, 1924), από το 1920 ο ηγέτης του Εργατικού Κέντρου Αθήνας Κ. Σπέρας (ίδρυσε το Ανεξάρτητο Εργατικό Κόμμα το 1922) και πολλοί άλλοι. Στη θέση τους είναι πλέον νέοι κομμουνιστές πρόθυμοι να συμμορφωθούν με το «μπολσεβίκικο πνεύμα» και στελέχη σταλμένα από τη Ρωσία.
ΕΛΛΑΔΑ 20ος ΑΙΩΝΑΣ 1910-1920 Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΑΘΗΝΑ 1999
from ανεμουριον https://ift.tt/2NXQ495
via IFTTT