ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΑΜΨΑΣ | Ο Μιχαήλ Ψελλός, ένας από τους πιο σοφούς ανθρώπους του Βυζαντίου, γεννήθηκε το 1018 και σπούδασε νομικά και φιλοσοφία ως μαθητής του Τραπεζούντιου Ιωάννου Ξιφιλίνου που έγινε αργότερα Πατριάρχης. Ασχολήθηκε επίσης με τη θεολογία, την ιατρική, τις φυσικές επιστήμες, τα μαθηματικά και την ποίηση. Η κυριότερη όμως απασχόλησή του ήταν η θέση του ως ανωτάτου υπαλλήλου του Βυζαντινού κράτους. Είχε διορισθεί βασιλικός γραμματεύς επί Μιχαήλ του Καλαφάτη, και ο Κωνσταντίνος ο Μονομάχος, τον οποίο ο Ψελλός επηρέαζε ιδιαίτερα, τον διόρισε καθηγητή της φιλοσοφίας. Από τις πρώτες αυτές θέσεις ανέβηκε έπειτα στα ανώτατα αξιώματα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Ονομάστηκε βασιλικός αρχιγραμματεύς έπειτα βεστάρχης (επί του βεστιαρίου των ανακτόρων), και τέλος «υπέρτιμος και ύπατος των φιλοσόφων». Μετά τον θάνατο του Κωνσταντίνου του Μονομάχου, ο Ψελλός αποσύρθηκε και έγινε μοναχός στη Μονή της Προύσας (Βιθυνία), όπου μόναζε και ο φίλος του Ξιφιλίνος. Όμως η αυστηρότητα του μοναχικού βίου ήταν αντίθετη με το χαρακτήρα του Ψελλού, που ήταν άνθρωπος της δράσεως. Άφησε λοιπόν, το μοναχικό σχήμα και γύρισε στην Κωνσταντινούπολη,
ξαναπαίρνοντας υψηλή θέση επί αυτοκράτορος Μιχαήλ ΣΤ΄. Αλλά και μετά τον θάνατο του Μιχαήλ, ο Ψελλός έμεινε στο αξίωμά του, τόσο επί Ισαακίου Α΄ Κομνηνού, όσο και επί Κωνσταντίνου Γ΄ Δούκα. Την ίδια επιρροή διατήρησε ο Μιχαήλ Ψελλός στην Αυλή του Βυζαντίου, και όταν έγινε επίτροπος η Ευδοκία και στην περίοδο της βασιλείας του Ρωμανού Δ΄ του Διογένους. Επί Μιχαήλ Ζ΄ του Παραπινάκη που ήταν μαθητής του, ο Ψελλός έγινε ο «παραδυναστεύων τω βασιλεί, δηλαδή ο πρώτος υπουργός του. Ενώ η θέση του Ψελλού στα γράμματα ήταν σπουδαία, η πολιτική του δράση βρήκε πολλούς επικριτές. Τον χαρακτήρισαν ως ματαιόδοξο και φίλαρχο. Το γεγονός πάντως είναι ότι συνέβαλε πολύ στην αναγέννηση των γραμμάτων που παρατηρήθηκε επί δυναστείας των Κομνηνών. Καλλιέργησε τις πλατωνικές σπουδές, έγραψε πολλά έργα σχετικά με τη θεολογία, τη φιλοσοφία, την ιατρική, την αστρονομία, τη νομική και την ιστορία. Τα κυριότερα είναι: «Δόξαι περί Ψυχής», «Περί Δόγματος», «Σύνοψις των Νόμων», πεζή μετάφραση της «Ιλιάδος». Το έργο όμως με το οποίο έγινε περισσότερο γνωστός ο Ψελλός στους μεταγενέστερους ήταν το χρονικό που έγραψε για την περίοδο 976-1078. Είναι γνωστό με τον τίτλο «Βυζαντινής Ιστορίας Εκατονταετηρίς και περιέχει βιογραφίες αυτοκρατόρων. Συγκεκριμένα, βιογραφούνται οι αυτοκράτορες Βασίλειος ο Βουλγαροκτόνος (976-1025), Κωνσταντίνος Η΄ (1025-28), Ρωμανός Γ΄ ο Αργυρός (1028-34), Μιχαήλ Δ΄ ο Παφλαγών (1034-41), Μιχαήλ Ε΄ ο Καλαφάτης (1041-2), Θεοδώρα (1042), Κωνσταντίνος Θ΄ ο Μονομάχος (1042 - 1055), Ζωή και Θεοδώρα (1055-6), Μιχαήλ ΣΤ΄ ο Στρατιωτικός (1056-57), Ισαάκιος ο Κομνηνός (1057-59), Κωνσταντίνος Γ΄ ο Δούκας (1059-67), Ευδοκία (1067), Ρωμανός Δ΄ ο Διογένης (1068-71) και Μιχαήλ Ζ΄ ο Παραπινάκης (1071-1078). Ο Ψελλός έγραψε επίσης το ιατρικό έργο «Σύνταγμα κατά στοιχείον περί δυνάμεως και τροφών και της εξ αυτών ωφελείας και βλάβης» και «Περί σεληνιασμού». Πολλά είναι και τα μικρά έργα του (απολογίες, διατριβές, ποιήματα και εγκώμια). Τα φιλοσοφικά, θεολογικά και νομικά του έργα περιλήφθηκαν στην «Ελληνική Πατρολογία», και πολλά άλλα υπάρχουν στη «Μεσαιωνική Βιβλιοθήκη» του Κωνσταντίνου Σάθα.
ΜΕΓΑΛΕΣ ΜΟΡΦΕΣ 20 ΑΙΩΝΩΝ ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΑΜΨΑΣ ΑΘΗΝΑ ΕΚΔΟΣΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ 1996
from ανεμουριον https://ift.tt/2Aax68R
via IFTTT