Η Παλαιοβράχα είναι ένα γραφικό χωριό σκαρφαλωμένο στο βουνό, στα βόρεια του νομού Φθιώτιδας. Τα ηφαιστειογενή της εδάφη και το νερό του ποταμού Σπερχειού έχουν χαρίσει στην περιοχή γη εύφορη, κατάλληλη για πλούσια παραγωγή ποιοτικών προϊόντων.
Στο χωριό αυτό η Ναταλία Τσιγαρίδου από την Greenpeace συνάντησε πριν λίγους μήνες μία ομάδα ανθρώπων, που συμμετέχουν στον Σύλλογο Απανταχού Παλαιοβραχινών του χωριού, με τους οποίους μοιραζόμαστε το όραμα για μία ανάπτυξη διαφορετική.
Mία ανάπτυξη βασισμένη στην περιβαλλοντική και οικονομική βιωσιμότητα, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε τόπου, τη συμμετοχή του συνόλου της κοινότητας στη δημιουργία ενός νέου μοντέλου που μπορεί να φέρει νέα πνοή στην περιοχή.
Βιώσιμες καλλιέργειες προσαρμοσμένες στο κλίμα και τα εδάφη της περιοχής, κτηνοτροφία με ιδιοπαραγωγή ζωοτροφών, χωρίς τη χρήση μεταλλαγμένων, κοινοτικές επιχειρήσεις και ανάδειξη του χαρακτήρα της περιοχής.
Τα πρώτα βήματα για αυτή την προσπάθεια έχουν ήδη ξεκινήσει. Από τις πρώτες μας επισκέψεις στην Παλαιοβράχα μάθαμε για μία τοπική ποικιλία φασολιού, την οποία παλιά καλλιεργούσαν συστηματικά και σε μεγάλες εκτάσεις αλλά πλέον κινδυνεύει να εξαφανιστεί. Μόνο ένας πολύ μικρός αριθμός χωριανών την καλλιεργούν ακόμα στους κήπους των σπιτιών τους για προσωπική κατανάλωση.
Οι άνθρωποι αυτοί μας έδωσαν μία μικρή διαθέσιμη ποσότητα σπόρου, την οποία με τη βοήθεια έμπειρων γεωπόνων έχουμε ήδη καλλιεργήσει για σποροπαραγωγή. Στόχος μας είναι μέσα στα επόμενα 2-3 χρόνια το φασόλι αυτό να ξαναβγεί στην αγορά, εξασφαλίζοντας εισόδημα για το χωριό αλλά και συμβάλλοντας στη διατήρηση της πλούσιας βιοποικιλότητας της χώρας μας.
Ας μην ξεχνάμε ότι τα πλεονεκτήματα της διατήρησης και καλλιέργειας των ντόπιων ποικιλιών είναι πολλά. Καταρχήν οι ντόπιες ποικιλίες είναι προσαρμοσμένες στις τοπικές συνθήκες και είναι λιγότερο ευάλωτες σε προσβολές και δυσμενή καιρικά φαινόμενα, ενώ το τελικό τους προϊόν μπορεί να αποτελέσει το χαρακτηριστικό γνώρισμα μίας περιοχής και να έχει προστιθέμενη αξία στην αγορά.
Παράλληλα, προετοιμαζόμαστε για την καλλιέργεια τριών χωραφιών που έχουν παραχωρηθεί στο Σύλλογο για αυτό το σκοπό. Σε αυτά θα καλλιεργηθούν όσπρια, κηπευτικά και σιτηρά, ενώ θα δουλέψουμε και σε ελαιώνες και αμπελώνες της περιοχής (η Παλαιοβράχα άλλωστε φημίζεται για το κρασί της).
Στόχος μας είναι να μετατρέψουμε όλες τις καλλιέργειες σε βιώσιμες, χωρίς τη χρήση επικίνδυνων χημικών φυτοφαρμάκων αλλά και να βρούμε τις καταλληλότερες καλλιέργειες για το κλίμα και τα εδάφη της περιοχής. Σε αυτό ήδη συμβουλευόμαστε τους γηραιότερους του χωριού που μας έχουν μεταφέρει πολύτιμες πληροφορίες για τεχνικές και είδη καλλιεργειών. Επίσης, κτηνοτρόφοι του χωριού προχωράνε ήδη στην καλλιέργεια λούπινου ώστε να αντικαταστήσουν την εισαγόμενη μεταλλαγμένη σόγια στις ζωοτροφές.
Όλη αυτή η προσπάθεια απαιτεί φυσικά πόρους. Έχουμε ήδη τους σημαντικότερους: τους ανθρώπους της κοινότητας που πιστεύουν και συμμετέχουν ενεργά σε αυτή την προσπάθεια, γιατί βλέπουν σε αυτή τη δυνατότητα να πετύχουν κάτι καλύτερο για τον τόπο τους. Οι υπόλοιποι πόροι προέρχονται όπως πάντα από εσένα, τον υποστηρικτή μας: έξοδα για σπόρους, εργαλεία, βιολογικά σκευάσματα για την προστασία των καλλιεργειών, αμοιβές γεωπόνων.
Για να πετύχουμε στο φιλόδοξο εγχείρημα που ξεκινήσαμε, είναι σημαντικό για εμάς να σε έχουμε δίπλα μας. Κι αυτό επειδή η Παλαιοβράχα μας αφορά όλους, καθώς εκεί δημιουργείται βήμα βήμα μία εναλλακτική πρόταση για ανάπτυξη που είναι προσαρμοσμένη σε τοπικές ανάγκες και χαρακτηριστικά. Ένα μοντέλο που μπορεί να αναπαραχθεί και σε άλλες περιοχές και να φέρει υγιή ανάπτυξη στην ύπαιθρο και προϊόντα ασφαλή και υγιεινά για όλους μας.
* Η Ναταλία Τσιγαρίδου ξεκίνησε στην Greenpeace το 1995 ως ακτιβίστρια. Έχει συμμετάσχει σε δυναμικές δράσεις και έχει ταξιδέψει με τα πλοία της οργάνωσης ως πλήρωμα, αλλά και ως στέλεχος του ελληνικού γραφείου.
Τα τελευταία χρόνια εργάζεται στο τμήμα εκστρατειών της Greenpeace στην Ελλάδα ως υπεύθυνη συνεργασίας με κοινότητες στα πλαίσια των εκστρατειών της οργάνωσης. Από αυτή τη θέση έχει την ευκαιρία να εφαρμόζει τις γνώσεις που απέκτησε από τις σπουδές της στις κοινωνικές επιστήμες. Εκτός από τον ακτιβισμό της αρέσει να περνάει δημιουργικό χρόνο με το σκύλο της και να συμμετέχει σε αγώνες ιστιοπλοΐας.
Από τη Ναταλία Τσιγαρίδου
ΘΕΜΑ:
ΕΚΤΟΣ ΛΑΜΙΑΣ