Γεώργιου Καστριώτη του επιλεγόμενου Σκεντέρμπεη Βίος και πολιτεία. Μια αθησαύριστη βιογραφία στα ελληνικά. Μάχη Παΐζη-Αποστολοπούλου
Η άγνωστη πρώτη βιογραφία του Σκεντέρμπεη – Ένα αθησαύριστο χειρόγραφο του 18ου αιώνα από το Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών. Μια αθησαύριστη μέχρι πρότινος «ψηφίδα» προσθέτει στις πηγές της μεταβυζαντινής ιστορίας η Μάχη Παΐζη – Αποστολοπούλου με τη βιογραφία για τον Γεώργιο Καστριώτη – τον επονομαζόμενο Σκεντέρμπεη -, από το Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών.
Μια νέα και αθησαύριστη πηγή φιλοδοξεί να φέρει στο φως η μελέτη που ακολουθεί. Πρόκειται για μια αφήγηση του βίου και των κατορθωμάτων του Γεώργιου Καστριώτη, του χριστιανού ηγεμόνα του 15ου αιώνα που αναχαίτισε για είκοσι πέντε περίπου χρόνια την εξάπλωση των Τούρκων στα Βαλκάνια. Όπως θα φανεί από όσα αναφέρουμε στη συνέχεια, πρόκειται για την πρωιμότερη ως σήμερα γνωστή βιογραφία του σε γλώσσα ελληνική.
Γεώργιου Καστριώτη του επιλεγόμενου Σκεντέρμπεη Βίος και πολιτεία
Το σημαντικό αυτό κείμενο σώζεται σε χειρόγραφο που απόκειται στη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Το χειρόγραφο το είχαμε εντοπίσει το 1991 σε ερευνητική αποστολή του Προγράμματος «Θεσμοί και Ιδεολογία στη νεοελληνική κοινωνία» που εκπονείται στο Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, αποστολή που είχε φέρει στο φως ένα άλλο, νομικό χειρόγραφο, για το οποίο επικρατούσε στην επιστημονική κοινότητα η πεποίθηση πως είχε καταστραφεί (…).
Το δεύτερο χειρόγραφο, το οποίο παραδίδει μεταξύ άλλων και τη βιογραφία του Γεώργιου Καστριώτη, αυτό που εδώ θα μας απασχολήσει, εντάχθηκε στις ερευνητικές μας αναζητήσεις και έγινε αντικείμενο συστηματικών προσεγγίσεων στο πλαίσιο του ερευνητικού έργου «Πηγές της Μεταβυζαντινής Ιστορίας του Νέου Ελληνισμού» που χρηματοδοτείται από το Ίδρυμα Ωνάση και εκπονείται στο ίδιο θεσμικό πλαίσιο.
Στο χειρόγραφο δεν σημειώνεται ούτε το όνομα του δημιουργού ούτε το έτος συγγραφής του. Αν όσα θα εκτεθούν αναλυτικά στη συνέχεια είναι ορθά, πρόκειται για μια ελληνική απόδοση βιογραφίας του Γεώργιου Καστριώτη, του επονομαζόμενου Σκεντέρμπεη, η οποία είχε εκδοθεί στα ιταλικά στα τέλη του 16ου αιώνα. Ας σημειωθεί ότι η ελληνική εκδοχή της δεν αποτελεί μια κατά λέξη μετάφραση αλλά μια δημιουργική απόδοση του ιταλικού κειμένου.
Το χειρόγραφο, μοναδικό όσο γνωρίζω που παραδίδει το ελληνικό αυτό κείμενο, προέρχεται από την περίφημη βιβλιοθήκη του Φαναριώτη λογίου και γραφέα χειρογράφων Νικολάου Καρατζά. Το γεγονός μάλιστα ότι το συγκεκριμένο κείμενο είναι γραμμένο από το χέρι του μας επιτρέπει να προσδιορίσουμε: με κάποια ακρίβεια το χρόνο αντιγραφής του. Αν σε αυτά τα δεδομένα προσθέσουμε πως η βιογραφία του Καστριώτη που εντοπίσαμε βοηθά να αποσαφηνίσουμε ένα θέμα που απασχόλησε τη νεοελληνική επιστήμη χωρίς να έχει λυθεί, κατά πόσο δηλαδή ο Καισάριος Δαπόντες συνέθεσε βιογραφία με τον τίτλο «Ανδραγαθίες Γεωργίου Καστριώτου» η οποία έμεινε ανέκδοτη, το εύρημα αποκτά και μιαν άλλη διάσταση, εκτός από την πρώτη και αυτονόητη, ότι η ελληνική ιστοριογραφία διαθέτει πλέον την πρωιμότερη στα ελληνικά βιογραφία του Γεώργιου Καστριώτη.
Ερώτημα αναπάντητο παραμένει ο χρόνος που αποδόθηκε στα ελληνικά ο βίος και τα κατορθώματά του εναντίον των Τούρκων. […] (Από τον πρόλογο της έκδοσης)
Μάχη Παΐζη – Αποστολοπούλου
Γεωργίου Καστριώτη του επιλεγομένου Σκεντέρμπεη βίος και πολιτεία
Εκδ: Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών – Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών
Αθήνα 2018, σελ. 232. Σχήμα: 17Χ24 – ISBN: 9789609538732
from ΑΡΓΟΛΙΚΗ ΑΡΧΕΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ https://ift.tt/30AknHQ
via IFTTT